กากฟิล์มหนัง 16 มม.ปี 2507 เรื่อง ชายชาตรี

[มนัส กิ่งจันทร์]

         รำลึกพระเอก มิตร ชัยบัญชา วันที่ 8 ตุลาคม 2565 นี้ หอภาพยนตร์ฯ ศาลายา นครปฐม ฉายหนัง 16 มม. ปี 2507 เรื่อง ชายชาตรี นำแสดงโดย มิตร-พิศมัย ผลงานการสร้างและกำกับของ คุณแท้ ประกาศวุฒิสาร ภาพจาก.. จดหมายข่าวหอภาพยนตร์ ฉบับล่าสุด ประจำเดือน ก.ย.-ต.ค.2565 ครับ..

[มนัส กิ่งจันทร์]

        วันนี้ พี่เทพหรือป้าเทพ Ponthep Kaewmarung ก็เป็นคนแรกที่เข้าไปพากย์บันทึกเสียงหนัง 16 มม. มิตร ชัยบัญชา ปี 2507 เรื่อง ชายชาตรี ซึ่งมีกำหนดจะฉายงานรำลึก มิตร ชัยบัญชา ในวันเสาร์ที่ 8 ตุลาคม 2565 ที่หอภาพยนตร์ฯ ศาลายา นครปฐม.. พี่เทพก็พากย์เสียง ประจวบ ฤกษ์ยามดี-ชุมพร เทพพิทักษ์-ดอกดิน กัญญามาลย์-หม่อมชั้น พวงวันและก็ตัวล้อมๆ อีกหลายตัวครับผม..

[มนัส กิ่งจันทร์]

ภาพเก่าเล่าอดีต : มิตร ชัยบัญชา กำลังจะกลับมา.. วันเสาร์ที่ 8 ตุลาคม 2565 นี้ พบกันนะครับ..

[มนัส กิ่งจันทร์]

       มิตร ชัยบัญชา แสดงภาพยนตร์ในช่วงปี 2501 ถึงปี 2513 (เสียชีวิต 8 ตุลาคม 2513) นับเฉพาะที่สร้างเสร็จและได้นำออกฉายในโรงภาพยนตร์ มีจำนวน 266 เรื่อง ซึ่งในจำนวนนี้เป็นหนัง 16 ม.ม. พากย์สดๆ จำนวน 250 เรื่อง ที่เหลืออีก 16 เรื่อง เป็นหนัง 35 ม.ม. พากย์เสียงพากย์ในฟิล์ม.. มิตร ชัยบัญชา จึงนับเป็นพระเอกหนังไทยที่แสดงหนัง 16 มม. ไว้มากที่สุดและแสดงคู่กับนางเอก เพชรา เชาวราษฎร์ ถึง 172 เรื่อง จนผู้คนเรียกชื่อติดปากว่า มิตร-เพชรา..

[มนัส กิ่งจันทร์]

    มิตร ชัยบัญชา เกิดปี 2477 แสดงหนังเรื่องแรก "ชาติเสือ" ออกฉายปี 2501 ต่อมา มิตร ชัยบัญชา เสียชีวิตขณะถ่ายทำหนังเรื่อง "อินทรีทอง" เมื่อวันที่ 8 ตุลาคม 2513 ขณะมีอายุเพียง 36 ปี.. ปีนี้ 52 ปีแล้วที่พระเอกท่านนี้จากไป.. คอยพบกับงานรำลึก 52 ปี มิตร ชัยบัญชา 8 ตุลาคม 2565 ที่หอภาพยนตร์ฯ ศาลายา นครปฐม..

[มนัส กิ่งจันทร์]

          หนังมิตร ชัยบัญชา นั้นหาดูได้ยากจริงๆ ครับ.. ขนาดผมอายุ 60 ปีแล้ว ก็ยังหาดูหนังมิตร ชัยบัญชา ได้ไม่ครบเลย.. หนังมิตร ชัยบัญชา นั้นจะออกฉายในช่วงปี 2501-2513 นี่หมายถึงในโรงหนังนะครับ แต่หนังในระบบหนังกลางแปลง หนังขายยา หนังขอข้าวหรือแลกข้าวนั้น เท่าที่ตรวจพบ ก็จะฉายอยู่ถึงราวๆ ปี 2520 กว่าๆ จากนั้นก็หมดความนิยมลง แต่ที่ว่า หมดความนิยมนั้น ไม่ใช่คนไม่อยากดูจะหนังมิตร ชัยบัญชา นะครับ แต่เป็นเพราะว่า ระบบการฉายหนังในเมืองไทยเปลี่ยนกลับไปสู่ระบบ 35 มม. จอกว้างกันหมด ทำให้หนังมิตร ชัยบัญชา ซึ่งเกือบทั้งหมดเป็นหนังฟิล์ม 16 มม.พากย์สดๆ ก็ต้องเป็นอันต้องยุติการฉายไปโดยปริยาย.. สมัยนั้นไม่มีใครอยากจะดูหนัง 16 มม.จอเล็กๆ กันอีกแล้ว เขาจะดูแต่หนังจอใหญ่ๆ ฉายจากเตาอ๊าคกันทั้งนั้น ซึ่งก็รวมทั้งผมด้วย.. (วัฒนธรรมใหม่ฆ่าวัฒนธรรมเก่า)

          ส่วนการโหยหาอดีต ก็น่าจะเริ่มขึ้นเมื่อระบบโทรทัศน์ในเมืองไทยแพร่หลายมากขึ้น.. ทีวีก็เริ่มนำหนังไทยเก่าๆ มาฉาย แต่ส่วนใหญ่ก็จะฉายหนัง 35 มม.พากย์เสียงในฟิล์มเพราะสะดวกดี แค่หาฟิล์มหนังมาใส่เครื่องฉายหนัง ก็ฉายได้แล้ว ซึ่งจะต่างกับหนัง 16 มม.ที่หากคิดจะฉาย ก็จะต้องหานักพากย์มาพากย์ หาคนทำเสียงเอฟเฟค ทำเสียงแบ็กกราวน์ ก็จะมีค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้น จะไม่คุ้มกับค่าโฆษณาที่จะได้รับจากสปอนเซอร์.. พวกโฆษณาก็มักจะไม่นิยมลงโฆษณากับการฉายหนังไทยเก่าๆ ด้วย ก็เลยทำให้คนที่จะคิดนำหนังไทย 16 มม.พากย์สดๆ มาฉายในยุคที่หนัง 35 มม.กำลังได้รับความนิยม ต้องคิดหนัก (ฉายแล้ว ไม่มี โฆษณา มีแต่ขาดทุน จะฉายทำไม?)

          พอมาถึงยุคที่ม้วนวีดีโอเทปให้เช่าได้รับความนิยมมากๆ หนังไทยที่ออกมาเป็นเทปให้เช่าดู ก็จะมีแต่หนัง 35 มม. เหตุผลก็เหมือนๆ กับการฉายในทีวีคือ สะดวกดี..ไม่อยากลงทุนกับสิ่งที่ไม่คุ้มค่าในทางธุรกิจ.. เหตุนี้เองก็ทำให้คนที่เกิดไม่ทันยุคหนัง 16 มม.พากย์สดๆ ก็จะไม่รู้จักหนัง 16 มม.พากย์สดๆ และเมื่อไม่มีความพยายามจะทำให้หนัง 16 มม.ฟื้นชีพในระบบม้วนวีดีโอเทป ก็ยิ่งเท่ากับทำให้คนรุ่นหลังๆ ไม่รู้จักหนัง 16 มม.มากขึ้นเรื่อยๆ อีก

          โชคดีหน่อยตรงที่พอมาถึงยุคของแผ่นวีซีดี ก็มีกรุหนัง 16 มม.อยู่กรุหนึ่งซึ่งคนลงทุนทำมาสเตอร์เทปเป็นผู้ที่อยู่ในวงการโรงหนัง หนังกลางแปลงมานาน เป็นผู้เหมาซื้อฟิล์ม 16 มม. เหล่านั้นไว้ แล้วก็ลงทุนทำเป็นเทปยูเมติก ลงทุนจ้างนักพากย์หนังในอดีตมาพากย์อัดเสียง วางเอฟเฟค วางเสียงแบ็กกราวน์กันไว้.. แล้วก็ปล่อยจำหน่ายหนังชุดนั้นออกมาให้ผู้ผลิตวีซีดีรายหนึ่งทำออกจำหน่าย เราจึงได้เห็นหนัง 16 มม.ส่วนหนึ่งกลับมาฟื้นชีวิต.. (แต่ก็มีแค่ชุดนั้น ชุดเดียว ไม่ทำอีก).. ต่อมาคุณโต๊ะ พันธมิตร ก็ต้องเป็นผู้ตามหากากฟิล์มหนัง 16 มม. มาพากย์ มาทำจำหน่ายต่ออีก.. แต่ก็ทำไม่ได้นานเพราะไม่คุ้มกับค่ากับการลงทุน ก็เลยต้องยุติไปอีกรายหนึ่ง.. และเมื่อไม่มีผู้ผลิตรายใดหาหนัง 16 มม. มาทำจำหน่ายแล้ว นั่นแหละ พวกเราจึงต้องดิ้นรนออกไปหาฟิล์มหนังกันเอง.. กระทั่งสุดท้ายก็ต้องมาหัดพากย์หนังกันเองครับ..

          ส่วนภาพประกอบนี้ ผมเคยเห็นภาพที่ 1 ตอนที่จัดทำนิทรรศการภาพถ่ายมิตร ชัยบัญชา ก็ไม่รู้ว่าเป็นภาพจากหนังเรื่องอะไร..(หนังมิตร ชัยบัญชา 266 เรื่อง) ก็ได้แต่สงสัย.. กระทั่งเมื่อคุณนุ ประเดิม พบกากฟิล์มเรื่อง ชายชาตรี จึงรู้ว่าเป็นเรื่องนี้.. ฉากนี้ จะเป็นฉากต่อจากที่มิตร ชัยบัญชา ถูกมือปืนลอบยิงในไร่ ขณะโต้เถียงกับพิศมัย.. และรู้ว่า มือปืนที่ลอบยิงเป็นคนของใคร มิตรจึงจะไปตามเอาคืนที่ร้านเหล้าเถ้าแก่หยง.. ปรียาก็ห้ามไว้ มิตรจึงส่งปืนให้ปรียาถือ จากนั้นก็ดวลหมัดกับดาวร้าย พีระพล ปิยะวรรณ.. สนใจดูหนัง 16 มม. เรื่องนี้ ก็ไปชมได้ฟรีๆ ที่หอภาพยนตร์ฯ ศาลายา วันเสาร์ที่ 8 ตุลาคม 2565 นะครับ

[มนัส กิ่งจันทร์]

          สมัยนั้น.. มิตร ชัยบัญชา จะแสดงหนังคู่กับ เพชรา เชาวราษฎร์ มากที่สุด.. ก็ทำให้คนพูดติดปากว่า มิตร-เพชรา.. จนบางคนเข้าใจว่า มิตร นามสกุล เพชรา.. มิตร ชัยบัญชา กำลังจะกลับมา.. วันเสาร์ที่ 8 ตุลาคม 2565 นี้ พบกันที่หอภาพยนตร์ฯ ศาลายา นะครับ..

[มนัส กิ่งจันทร์]

         เมื่อวานนี้ 10 กันยายน.. ก็เป็นคิวของเลขาแตง มัทธิมา สายจันดา ที่เข้าไปพากย์หนัง 16 มม. ปี 2507 เรื่อง ชายชาตรี (มิตร-พิศมัย) ซึ่งมีกำหนดฉายวันเสาร์ที่ 8 ตุลาคม 2565 ที่หอภาพยนตร์ฯ ศาลายา.. พอพากย์หนังเสร็จ มีเวลาว่างๆ เราสามคน (ผม-คุณนุ-เลขาแตง) ก็เลยย้อนอดีตนั่งรถไปเดินตลาดคลองถม.. แต่เดินได้แป๊บเดียว ฝนทำท่าจะตก ก็เลยรีบขึ้นไปนั่งที่ร้านเคเอฟซี ก็ไปย้อนอดีตที่สมัยก่อน สมัยที่ยังไม่มีการเล่นเฟซบุ๊ก..

         ทุกๆ เย็นวันเสาร์พวกเราจะชอบไปนั่งพูดคุยกันที่นั่น.. ส่วนข้างนอก ฝนก็ตกหนัก.. กินไก่.. คุยกันไป.. พอฝนซา ก็แยกย้ายกันกลับ แต่ก็เจอฝนระหว่างทางตลอด ผมมาถึงบ้านก็เกือบสองทุ่ม.. ส่วนเลขาแตง บ้านไกลกว่า ก็ถึงช้ากว่านี้อีกนิดหน่อยครับ..

[มนัส กิ่งจันทร์]

         เมื่อวานนี้ (12 ก.ย.2565) "ป้าสุ" Patita Piyakosit ก็เป็นคนท้ายสุด ที่มาพากย์ปิดท้ายหนัง 16 มม. ปี 2507 เรื่อง ชายชาตรี นำแสดงโดย มิตร-พิศมัย ผลงานการสร้างของคุณแท้ ประกาศวุฒิสาร ซึ่งมีกำหนดจะฉายในวันเสาร์ที่ 8 ตุลาคม 2565 งานรำลึกการจากไปของพระเอก มิตร ชัยบัญชา ที่โรงหนังของหอภาพยนตร์ฯ ศาลายา นครปฐม..

             ขณะนี้ หนัง "ชายชาตรี" ผมก็วางเสียงเอฟเฟค เสียงเพลงแบ็กกราวน์เสร็จหมดแล้ว ก็รอวันจะจัดฉาย วันเดียว รอบเดียว เท่านั้น.. สำหรับกลุ่มวัยหวานวันวานของพวกเรานั้น กิจกรรมรำลึกมิตร ชัยบัญชาปีนี้ วันที่ 8 ตุลาคม 2565 ช่วงเช้าๆ ก็จะไปร่วมทำบุญมิตร ชัยบัญชา ที่วัดแค นางเลิ้ง.. จากนั้นภาคบ่าย ก็จะไปร่วมกิจกรรมดูหนังที่หอภาพยนตร์ฯ ศาลายา นะครับ..

             ส่วนวันอาทิตย์ที่ 9 ตุลาคม 2565 นั้น จริงๆ แล้ว ก็อยากจะหาที่ฉายหนังมิตร ชัยบัญชา อีกสักแห่งหนึ่ง แต่ก็ยังไม่รู้ว่า จะมีที่ไหน จะจัดงานรำลึกมิตร ชัยบัญชา แบบนี้บ้างนะครับ.. ถ้าไม่มีพวกเราก็จะเดินทางไปทำบุญในต่างจังหวัดแทนนะครับ..

             สำหรับ หนูสุหรือป้าสุ นักพากย์จำเป็นของเรานั้น ถ้าเป็นแฟนๆ หนังของกลุ่มวัยหวานวันวาน ก็คงจะเดาออกนะครับว่า เธอจะพากย์เสียงใคร.. เรื่องนี้มีดาราผู้หญิง เช่น พิศมัย วิไลศักดิ์-แก่นใจ มีนะกนิษฐ์-ปรียา รุ่งเรือง-วิไลวรรณ วัฒนพานิช-อุษา อัจฉรานิมิต-หม่อมชั้น พวงวัน.. คิดว่า หนูสุจะพากย์เสียงใครกันครับ..

[มนัส กิ่งจันทร์]

        มิตร ชัยบัญชา เกิดปี 2477.. "ชาติเสือ" หนังเรื่องแรกที่มิตรแสดง ออกฉายครั้งแรกวันที่ 18 มิถุนายน 2501..  มิตร ชัยบัญชา เสียชีวิตขณะถ่ายทำหนังเรื่อง "อินทรีทอง" เมื่อวันที่ 8 ตุลาคม 2513.. นับถึงปีนี้ก็เป็นเวลา 52 ปีแล้วที่พระเอกมิตร ชัยบัญชา เสียชีวิตไป..

        ทุกๆ วันที่ 8 ตุลาคมของทุกปี ก็มีผู้คนที่รักและคิดถึงมิตร ชัยบัญชา จัดงานรำลึกถึงพระเอกมิตร ชัยบัญชา.. อยากจะถามว่า ครั้งแรกๆ ที่ท่านได้ไปร่วมงานรำลึกมิตร ชัยบัญชา นั้น ท่านไปที่ไหน..เมื่อปี พ.ศ.อะไร..และเขาฉายหนังมิตร ชัยบัญชา เรื่องอะไรให้ดูครับ..

[มนัส กิ่งจันทร์]

            ฟังเพลงไตเติ้ลหนัง "ชายชาตรี" ปี 2507 ผลงานของ ครูเนรมิต#ฟิล์มเก่าเล่าอดีต.. ชายชาตรี จะฉายในวันเสาร์ที่ 8 ตุลาคม 2565 งานรำลึกการจากไปของพระเอก มิตร ชัยบัญชา ที่โรงหนังของหอภาพยนตร์ฯ ศาลายา นครปฐม..


ฟังเพลงไตเติ้ลหนัง "ชายชาตรี" ปี 2507 ผลงานของ ครูเนรมิต

[มนัส กิ่งจันทร์]

 

[มนัส กิ่งจันทร์]

          เมื่อวานนี้ มีสามท่านคือ หลวงพี่เอ็ม Engkasak Kethom พี่อ๊อด Surapong Aod และพี่แต๋ว จงบุญ คงอ่อน ที่ตอบคำถามและก็เขียนเล่าถึงเรื่องการจัดงานรำลึกมิตร ชัยบัญชา ครั้งแรกๆ ที่มีขึ้นในปี 2526 ที่ศูนย์สังคีตศิลป์ ผ่านฟ้า กทม. (ตรงข้ามโรงหนังเฉลิมไทย) ซึ่งเป็นเวลา 13 ปีหลังจากที่พระเอกมิตร ชัยบัญชา เสียชีวิตไปแล้ว.. ผมอ่านที่สามท่านเขียนถึงแล้ว รู้สึกดีมากๆ เลยครับ

          สำหรับผมเองแล้วคิดว่า งานรำลึกพระเอกมิตร ชัยบัญชา ก็ควรจะมีการฉายหนังของมิตร ชัยบัญชา ด้วย จึงจะสมบูรณ์ แต่สำหรับเมืองไทยเรานั้น ในเชิงการค้า ถ้ามีการฉายหนังไทยเก่าๆ แม้จะเป็นการพิมพ์ฟิล์มขึ้นมาใหม่ ก็มักจะไม่ค่อยได้รับความนิยมหรือพูดตรงๆ ว่า งานนั้นขาดทุนร้อยเปอร์เซ็นต์ จึงทำให้เราไม่ค่อยจะได้เห็นการฉายหนังไทยเก่าๆ ในโรงหนังอีกเลย

          สมัยก่อนนั้น หนังต้องฉายจากฟิล์มหนัง จึงทำให้เกิดความยุ่งยากในการจะฉายหนังไทยเก่าๆ เพราะเขากลัวไม่คุ้มทุน.. แต่พอเกิดยุคของม้วนวีดีโอเทป แรกๆ ก็ทำให้มีความหวังว่า เราจะได้ดูหนังไทยเก่าๆ ผ่านม้วนวีดีโอเทปกันบ้าง แต่ก็ผิดหวังเพราะแทบจะไม่มีหนัง 16 มม.ยุคมิตร-เพชรา ออกมาเป็นม้วนวีดีโอเทปให้เช่าเลย ผมเองเห็นเครื่องเล่นวีดีโอเทปตั้งแต่ผมอยู่ที่จังหวัดสุรินทร์ ราวๆ ปี 2523 ตอนนั้นเครื่องเล่นวีดีโอเทปราคาแพงมากๆ คนรวยๆ เท่านั้นจึงจะมีเงินซื้อมาเล่นได้
ที่พูดมานี้ก็เพราะ ผมก็อยากจะถามว่า หนังมิตร ชัยบัญชา เรื่องแรกที่ออกให้เช่าเป็นม้วนวีดีโอเทปชื่อเรื่องอะไร..ออกปี พ.ศ.ใดและเป็นม้วนวีดีโอของบริษัทอะไรครับ..

[มนัส กิ่งจันทร์]

    สมัยนั้น.. มิตร ชัยบัญชา จะแสดงหนังคู่กับ เพชรา เชาวราษฎร์ มากที่สุด.. ก็ทำให้คนพูดติดปากว่า มิตร-เพชรา.. จนบางคนเข้าใจว่า มิตร นามสกุล เพชรา.. มิตร ชัยบัญชา กำลังจะกลับมา.. วันเสาร์ที่ 8 ตุลาคม 2565 นี้ พบกันที่หอภาพยนตร์ฯ ศาลายา นะครับ..

[มนัส กิ่งจันทร์]

• รำลึก “มิตร ชัยบัญชา” กับ “ชายชาตรี” วันเสาร์ที่ 8 ตุลาคม 2565 ณ หอภาพยนตร์

          เนื่องในวันครบรอบ 52 ปี แห่งการจากไป ของตำนานพระเอกผู้ยิ่งใหญ่ “มิตร ชัยบัญชา” หอภาพยนตร์ (องค์การมหาชน) ร่วมกับ กลุ่มวัยหวานวันวาน ขอเชิญแฟนหนังไทยมาร่วมชม “ชายชาตรี” ผลงานภาพยนตร์เรื่องล่าสุดของ มิตร ชัยบัญชา ที่เพิ่งได้รับการค้นพบ

•  “ชายชาตรี” เป็นผลงานภาพยนตร์ปี 2507 ที่ มิตร ชัยบัญชา นำแสดง สร้างโดย แท้ ประกาศวุฒิสาร ศิลปินแห่งชาติและคนทำหนังไทยคนสำคัญ กำกับโดยครูเนรมิตร สร้างจากนวนิยายของ ส. เนาวราช เล่าเรื่องราวของชายหนุ่มทายาทตระกูลอภิรักษ์ภูมินทร์ ที่ตกอยู่ท่ามกลางความขัดแย้งระหว่างเจ้าของไร่สองไร่ที่ปราจีนบุรี นอกจาก มิตร ชัยบัญชา ภาพยนตร์ยังร่วมแสดงด้วยดาราคนสำคัญมากมายเช่น พิศมัย วิไลศักดิ์, พันคำ, ประจวบ ฤกษ์ยามดี, อดุลย์ ดุลยรัตน์, วิไลวรรณ วัฒนพานิช, ปรียา รุ่งเรือง, แก่นใจ มีนะกนิษฐ์, ชุมพร เทพพิทักษ์ ฯลฯ

•  “ชายชาตรี” ฉบับนี้ได้รับการค้นพบโดยกลุ่มคนรักหนังไทยในนาม “วัยหวานวันวาน” ซึ่งได้ติดต่อแลกรับฟิล์ม 16 ม.ม. จำนวน 3 ม้วน มาจากนักสะสมผู้ไม่ประสงค์ออกนามรายหนึ่ง เมื่อนำมาตรวจสอบดูแล้วพบว่าเป็นฟิล์มภาพยนตร์เรื่อง “ชายชาตรี” ส่วนหนึ่งเป็นฟิล์ม outtake ที่ถูกตัดออกมาจากฉบับฉายจริง กับอีกส่วนคือ กากฟิล์มที่ได้รับการออกฉายจริง ทั้งสองส่วนนี้ถูกตัดต่อรวมกันตามลำดับ แม้จะมีรายละเอียดขาดหายไปพอสมควร จนเหลือความยาวเพียงแค่ 65 นาที แต่ก็สามารถเล่าเรื่องได้ตั้งแต่ต้นจนจบ และเนื่องจากภาพยนตร์ไม่มีเสียงในฟิล์ม จึงได้นำมาพากย์เสียงใหม่ จากบทพากย์ที่หอภาพยนตร์ได้อนุรักษ์ไว้

•  กำหนดการกิจกรรม
14.00 น. สนทนากับตัวแทนกลุ่มวัยหวานวันวาน
14.20 น. ชมตัวอย่างผลงานของ มิตร ชัยบัญชา
14.40 น. ชม "ชายชาตรี" (2507) ฉบับคงเหลือ
15.45 น. วางดอกไม้รำลึกบนรอยมือ มิตร ชัยบัญชา

• จัดฉาย ณ โรงภาพยนตร์ศาลาศีนิมา หอภาพยนตร์ (องค์การมหาชน) สำรองที่นั่งได้ที่ https://www.fapot.or.th/main/cinema/view/1617