ภาพยนตร์ลูกทาส (2507)ลูกทาส เป็นวรรณกรรมอมตะอิงประวัติศาสตร์ เป็นผลงานที่โดดเด่นอีกชิ้นหนึ่งของ รพีพร (สุวัฒน์ วรดิลก) ตีพิมพ์ครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2506 ในหนังสือพิมพ์รายปักษ์ เดลิเมล์วันจันทร์ เล่าถึงชีวิตลูกทาสที่ดิ้นรนต่อสู้จนได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นพระยา และ ได้ครองคู่กับหญิงสาวสูงศักดิ์ที่หมายปอง ถูกนำมาสร้างเป็นภาพยนตร์ครั้งแรกในปี พ.ศ.2507 ต่อมาถูกนำมาสร้างเป็นภาพยนตร์และละครโทรทัศน์อีกหลายครั้ง
ผู้กำกับ: น้อย กมลวาทิน
นำแสดงโดย: ไชยา สุริยัน, พิศมัย วิไลศักดิ์, รัตนาภรณ์ อินทรกำแหง, วิไลวรรณ วัฒนพานิช, ศรินทิพย์ ศิริวรรณ, ประจวบ ฤกษ์ยามดี, สมควร กระจ่างศาสตร์
เรื่องย่อ
ในปี พ.ศ. 2428 แก้ว (ไชยา) ทาสในเรือนของพระยาไชยากร (สมควร) เขาพยายามต่อสู้ดิ้นรนเพื่อจะพ้นสภาพการเป็นทาส ในยุคแห่งกระบวนการเลิกทาสในสมัยของพระปิยะมหาราช (รัชกาลที่ 5) ในราชวงศ์จักรีที่เริ่มมีการประกาศเลิกทาสและเกษียณอายุลุกทาสในแต่ละช่วงอายุ หากแต่นายเงินของแก้วนั้นไม่ยอมให้ความเป็นไทแก่บรรดาเหล่าทาสในครอบครอง แก้วจึงดิ้นรนและไข่วคว้าอิสรภาพที่เขาสมควรได้ ขณะเดียวกันก็ใฝ่หาความรู้ เพื่อการทำงานหลังจากเป็นไท เพื่อยกฐานะของตนเองขึ้นมาให้ทัดเทียมกับคุณน้ำทิพย์ (รัตนาภรณ์) หญิงสาวสูงศักดิ์บุตรสาวของพระยาไชยากรที่เป็นแรงใจให้เขามาตลอด ในที่สุดด้วยความมุมานะอุตสาหะของแก้ว และความเสียสละของเจิม(พิศมัย) ทาสสาวที่หลงรักแก้วอยู่ แก้วพ้นจากความเป็นทาสและมีความเจริญในชีวิตได้เป็นผู้พิพากษาและได้สมรสกับคุณน้ำทิพย์สมความตั้งใจ
พระรัตนตรัย - สุเทพ วงศ์กำแหง
คำร้อง/ทำนอง : สนิท ศ.
