เล่าสู่กันฟัง...กว่าจะมีเครื่องฉายหนัง เครื่องแรก

[สมศักดิ์ เครือสนิท]

 :GreenScarf (12):หลายคนมีชีวิตและความเป็นมา  ถึงความชอบเกียวกับเครื่องฉายหนัง  ฟิล์มหนัง ใบปิดหนัง  โปสเตอร์หนัง  คัทเอาท์หนัง บรรยากาศของการดูหนัง  และอื่นๆอีกมากมายที่เกียวกับหนัง  (ไม่เกี่ยวกับแผ่นนะครับ)
      ผมก็มีบรรยากาศของรถหนังกลางแปลง  สมัยสัก พ.ศ.2507 น่าจะได้  บ้านนอกสมัยก่อนไม่มีโอกาศได้ดูหรอก หนังโรง  หรือ 35 มม.แม้แต่ทีวี  เพราะยังไม่มีไฟฟ้า  จะมีก็แต่หนังกลางแปรงนี่แหละคือความบันเทิง  ที่วิเศษและแปลกที่สุดในวัยเด็ก  ตอนนั้นก็เกิดความหลงไหล  ไอ้ตัวเครื่องที่มันสามารถส่งภาพมาอยู่บนจอหนัง  เคลื่อนไหวได้ด้วย ชอบมากๆ
     พอเวลา สัก 5 โมงเย็น รถหนังกลางแปรงก็จะจอด อยู่กับที่หลังจากโฆษณา  ป่าวประกาศ พื้นที่สวนมากที่จะตั้งจอฉายก็จะเป็นหน้าโรงเรียน   พนักงานเริ่มตั้งจอหนัง  แบบ 16 มม.เปิดเพลงเสียงดัง (ลำโพงแบบฮอน  4ตัว).......ผมเริ่มจัดแจงอาบนํ้า  กินข้าว  ด้วยใจจดจ่อ......

[สมศักดิ์ เครือสนิท]

เป็นรถประมาณแลนโรเวอร์  มีล้ออะไหล่อยู่บนฝากระโปรง  มีเครื่องปั่นไฟอยู่ท้ายรถ  เครื่องฉายอยู่ประมาณกลางๆรถ ซึ่งอยู่ตรงกระจกบานเลื่อนได้  จะมีโต๊ะสำหรับขายสินค้า และจะมีโต๊ะคนพากย์หนัง  รวมแล้ว 2คนสำหรับรถฉายหนังกลางแปรง

[ฉัตรชัยฟิล์มshop]

 รอต่อ..

[Thawatchai]

คลาสสิค มาก ครับ 

[อภิชัย เกี๋ยงแก้ว]

สมัยก่อนหลายบริษัทที่ฉายหนัง รูปทรงรถคล้ายๆกัน ไม่ว่ายาหอมห้าเจดีย์ ถ่านไฟฉายตรากบ ถ่านไฟฉายตราแพะ หมากหอมเยาวราช ยาถ่ายพยาธิเฮ็กซิน บีเอ็นฮั่วและอื่นๆ เห็นรถเข้ามาหมู่บ้านเมื่อไหร่ ตื่นเต็น ทิ้งหมดทุกอย่าง ตามรถหนังอย่างเดียว

[สมศักดิ์ เครือสนิท]

ใช่ครับ....คุณอภิชัย บรรยากาศของหน่วยหนังขายยาของคํ่าคืนนั้นพอจะนึกได้...ประมาณนี้ครับ มีร้านค้าเล็กขายของกินประกอบไปด้วย  ในระหว่างพัก หน่วยหนังก็เริ่มขายสินค้า  พ่อค้าแม่ค้าก็เริ่มขายเช่นเดียวกัน  ที่นึกได้ก็มี  นํ้าสารพัดกลิ่นผสมโซดาที่พ่นออกมาจากตัวจรวด  ไข่ต้ม  รถเข็นผลไม้  ไอติมกระบอกที่มีปลายไม้สีแดงที่เป็นรางวัล ปลาหมึกย่าง  ตังเมที่หยอดเหรียญหมุนว่าจะได้กี่อัน  โรตีสายไหมที่หยอดเหรียญก็เหมือนกัน....น่าสนุกสำหรับบรรยากาศนี้

[Sutham]

หลับตานึกภาพตามเลยมันไม่เคยจางหายไปเลยสำหรับภาพความประทับใจสมัยเด็ก

[กาน..สงกรานต์ ภาพยนตร์ ทับสะแก]

  ................เกิดทันๆ ครับ ถ่านไฟฉาย รุ่นนี้ ใช้ไปนานๆ จะเป็นขี้เปียก ครับ

[สถิตย์ บุตรน้อย]

หมากหอมเยาวราช ยาอมวันวัน ถ้วยทองโอสถ ผมทันประมาณนี่ครับอาจารย์
ลําโพงอยู่ที่ตัวรถ หัวฉายจะเดินเร็วหน่อย(อยากกลับเร็ว) โฆษกใช้ไมค์ออกแท่งยาวๆ
ไมค์บางคนก็ห่อผ้า หนังกําลังมันๆ เปิดไฟขายยาซะงั้น ตามสไตล์ ฟ้าหลังฝน
อย่าลืมฉัน เสาร์ห้า หนังเหล่านี้ผมได้ดูจากหนังกลางแปลงครับ........................

[สมศักดิ์ เครือสนิท]

ใช่ครับถ่านรุ่นนี้เป็นอย่างนั้นจริง....5แพะเปลือกถ่านยังเป็นกระดาษเลย

ผมก่อนรุ่น คุณสถิตย์  ของผมยุคนี่เลย เรื่องอรัญญิก ไชยา  เพชรา  ทักษิณ  โน้นเลย...จำเพลงได้อยู่วรรคนึก  " อรัญญิก  อรัญญิก  เผ็ดเหมือนพริกเค็มเหมือนเกลือ "  กับฉาก เพชราอยู่ในกรงมีลูกน้อยอยู่ข้างหน้า  (ภาพจากthaifilm)

[สมศักดิ์ เครือสนิท]

อีกเรื่องทีพอจะจำได้..เรื่องนกน้อย  มิตร  เพชรา  ดอกดินตัวดำๆ  ปี 2507  ทุกเรื่องที่ได้ดูเป็นหนังต้องพากย์ทั้งนั้น  ผมยังไปยืนดูเขาพากย์  บทมีให้ดูนะครับมีไฟดวงเล็กๆ ไว้ส่องบทพากย์  แต่ผมสังเกตุดูนะเขาไม่ค่อยดูบทเลย อาศัยการจำทำบ่อยๆแน่เลย  อุปกรณ์อย่างอื่นก็มีนะเท่าที่ดู  เครื่องเปิดแผ่นเสียง  กะลามะพร้าว  ช้อนซ่อม  นอกนั้นจะใช้ปากทำเสียงต่างๆเป็นส่วนใหญ่...ผมดูแล้วมันน่าสนใจมากๆ

[สมศักดิ์ เครือสนิท]

ส่วนหนังฝรั่ง  ที่พอจะจำได้ติดตา..ก็มี  เรื่องอภินิหารขนแกะทองคำ  ระบบ16 มม.เรื่องนี้ตื่นเต้นมาก เทคนิกการถ่ายทำที่ดูดีมากๆในยุคนั้น  น่าจะปีพ.ศ. 2508   

[สมศักดิ์ เครือสนิท]

อีกเรื่อง..แซมซั่นผู้ทรงพลัง  (Samsan  and  Delilah  ปี 1949 )  16 มม.ที่ผมได้ดูนั้นเป็นหนังขาวดำ คลาสสิคมากๆ 

[สมศักดิ์ เครือสนิท]

ระยะเวลา ปีพ.ศ. 2505-2508  หนังขายยาผ่านเข้ามาในชีวิตวัยเด็กของผมเยอะมาก  หลายๆบริษัท  หนังหลายๆเรื่องที่เป็นระบบ  16 มม.ส่วนมากจะเป็นหนังไทย ความทรงจำเหล่านี้มีแต่ความประทับใจที่มิรู้ลืม...หลายๆคนก็คงจะเป็นแบบนี้นะครับ

    เมื่อวันเวลาเปลี่ยนไป  ชีวิตในวัยเด็กก็เริ่มเปลี่ยนไป ได้มีโอกาสย้ายถิ่นฐานเข้ามาอยู่ใกล้ตัวเมืองมากขึ้น  (สักปี  2509)          ซึ่งหนังขายยาที่เราเรียกกัน  สมัยก่อนนั้นจะมีแค่ยา อย่างเดียวที่เขาขายกัน รถหนังขายยาก็จะเป็นแนวเดียวกันประมาณรถที่ผมกล่าวไว้แล้วข้างต้น  จอก็จะเป็นแบบ  16 มม.จริงๆ
   หนังขายยาที่ผมได้ดูครั้งนี้  มันไม่ใช่รถหนังขายยาสมัยก่อนแล้ว  จอก็ไม่ใช่แบบ  16 มม.แล้วทุกอย่างมันใหญ่ขึ้นไปหมด  โอ้ววว.....ตื่นเต้นมากๆ  ทุกอย่างมันเปลี่ยนไปจริงๆ.........

[สมศักดิ์ เครือสนิท]

มายุคจอใหญ่  รถใหญ่  ทำให้รถขายยาจริงๆในยุคก่อนหน้านี้ค่อยๆหายไป  กลับมีบริษัทที่ขายสินค้าเกี่ยวกับของกิน  ของดื่มที่อำนวยความสะดวก  ทำให้ชีวิตแบบชาวบ้านๆ ตัวยาสมุนไพรแบบชาวบ้านค่อยๆหายไป  เพราะความแปลกและทันสมัยค่อยๆคืบครานเข้ามาโดยที่เราไม่รู้ตัว

   รถฉายหนังก็จะเปลี่ยนรูปทรง  มีลำโพงฝังที่ผนังตัวรถ  มีไฟส่องรอบๆตัวรถ ขอบสีของจอก็เปลี่ยนไปอย่างของบริษัทอายิโนะโมะโต๊ะก็จะเป็นสีแดง  รถสามารถเก็บสินค้าได้มาก  ผมจำได้ครั้งหนึ่งเคยดูหนังของบริษัท  ที่ขายหมากฝรั่งชิเครทซ์ สามารถเอามอเตอร์ไซด์ 750 ซีซี.มีหม้อนํ้า มาโชว์  ชักชวนให้ผู้ซื้อหมากฝรั่ง  เขียนชื่อ  ที่อยู่  ที่กล่องส่งชิงโชค คืนนั่นทุกคนนั่งดูหนังพร้อมกับเคี้ยวหมากฝั่งไปด้วยมันครับมันมากๆ  มันเป็นสิ่งแปลกใหม่...ปรากฏว่ารุ่งเช้าปวดกรามกันเป็นแถวเลย....ฮ่าๆๆ  เครื่องฉายก็เปลี่ยน  แนวหนังก็เปลี่ยน บางเรื่องคนพากย์หนังก็ไม่มี  อาศัยเปิดเทปควบคู่(คนเปิดเทปผมว่าเซียนมากๆ เขาสามารถเลี้ยงเสียงได้จนจบเรื่อง)