เล่าสู่กันฟัง...กว่าจะมีเครื่องฉายหนัง เครื่องแรก

[somkid toonim]

ต่อต่อ อาจารย์ ที่่เล่ามาผมอยู่ไหนก็ไม่รู้  เกิดไม่ทัน  แต่เคยเห็นของจริง 2 ครั้งไม่รู้ขายยาอะไรจำไม่ได้

[สมศักดิ์ เครือสนิท]

            :GreenScarf (16):วันนี้จะเล่า...เรื่องวิธีการนำเสนอขายสินค้าและการฉายหนัง  พอจะจำได้ก็มีบริษัทขายยา บีเอ็นฮั้ว ฟามาซี ตราไก่เหยียบลูกโลก

      :GreenScarf (2):ประมาณสัก  1ทุ่ม เสียงเพลงก็ดัง  พร้อมกับเสียงเครื่องปั่นไฟ (แต่ไม่ค่อยดังมาก)ก็จะมีพ่อแม่พี่น้อง  ปู่ย่า  ตายาย เพื่อนๆ  มิตรสหายต่างๆที่หนังขายยารู้จัก ก็จะประกาศชักชวนว่าขณะนี้หนังกำลังจะฉายแล้ว  ผู้คนเหล่านี้ก็จะเริ่มรวมตัวที่ได้เจอะเจอ  พบปะพูดคุยกันทั้งเด็ก  ทั้งผู้ใหญ่คนแก่คนเฒ่า ซึ่งบางคนก็ไม่ได้พบเจอกันเลย  วันๆได้แต่มุ่งหน้าทำมาหากินกันตามวิถีชีวิตของคนชนบท  แม่ค้าก็ได้ขายของทำให้มีรายได้เพิ่มขึ้น  ทุกคนมีใบหน้ายิ้มแย้มแจ่มใจเข้าหากันเหมือนพี่เหมือนน้องกันทั้งหมู่บ้าน...สังคมและวิถีชีวิตแบบนี้  ใครที่เคยอยู่ชนบทคงจะได้รับถึงความรู้สึกอย่างนี้ได้ดีกว่าคนในเมืองนะ...ผมคิดเอาเอง


      :yoyocici07:รถฉายหนังก็เริ่มประกาศอีกครั้ง....ขอให้พ่อแม่พี่น้องได้จับจองหาที่นั่งได้แล้ว  ขณะนี้เราจะเริ่มฉายหนังกันแล้ว  เริ่มด้วยการดับไฟทีละดวง  เริ่มฉายม้วนที่ 1 พอหนังเริ่มสู่จอไฟทั้งหมดก็ดับ  เหลือแต่แสงที่พุ่งออกมาจากเครื่องฉายหนัง เป็นลำแสงที่สวยงาม  และแสงไฟจากตะเกียงดวงเล็กๆของแม่ค้า  ซึ่งไม่รบกวนต่อจอหนังเลย เริ่มมีแสง  มี่เสียงออกจากลำโพงบนหลังคารถ  เสียงผู้คนที่พูดคุยกันเงียบสนิททุกคนสายตามองไปนี่จอหนังอย่างเดียว  ม้วยที่  1ที่ผมได้ดูคือ  โฆษณาของบริษัท  ตามด้วยการ์ตูน  หลังจากนั้นก็เป็นไตเติ้ลของหนังเรื่องที่จะฉาย  ดำเนินเรื่องไปได้สัก  10นาที  ก็หมดม้วน  เบ็ดเสร็จใช้เวลา  20 นาที
      :yoyocici71:หมดม้วนที่  1 ก็เปิดไฟสว่างรอบคับ  พร้อมกับโต๊ะขายสินค้าที่จัดเตรียมไว้เรียบร้อย  จะมีไฟสำหรับส่องสินค้าอีกหนึ่งดวงที่ยื่นออกมาจากหลังคารถ เพื่อต้องการเน้นสินค้าที่จะขาย ก็จะมีคน 1 คนขึ้นมายืนบนกล่องไม้เตี้ยๆเพื่อให้ได้ดูสูงกว่าผู้ชม  เราจะเรียกเขาว่าอะไรดีนะ โฆษก หรือพนักงาน หรือเจ้าหน้าที่ หรือนักพากย์ คือเขาเป็นได้หลายหน้าที่  เขาก็จะเริ่มพูดคุยทักทายกับพ่อแม่พี่น้อง จนทำให้คนฟังรู้สึกว่าตัวเขากับผู้ชม  มีความเป็นญาติกัน สักระยะหนึ่ง  ถ้าเปรียบเป็นครูก็เสมือนการนำเข้าสู่บทเรียน  เขาก็เริ่มพูดถึงเรื่องความเจ็บป่วยของพ่อแม่พี่น้อง  พูดถึงสาเหตุต่างๆนาๆ  (ผมคิดว่าพูดจนทำให้ผู้ชมเริ่มมองตัวเอง)  เขาก็จะบอกว่าเรามีทางแก้ไข  อย่าเพิ่งวิตกกังวลนะพ่อแม่พี่น้อง และผู้แก่ผู้เฒ่า  เรามาเริ่มดูหนังม้วนที่ 2 กันต่อไปดีกว่ากำลังเริ่มสนุกเลย  (เทคนิคเขาน่าชมเชยนะครับ).....ผู้ชมเริ่มมีอารมณ์ร่วมแล้วครับได้ทั้งความรู้ ได้ทั้งความเพลิดเพลิน........พักก่อนนะครับบบบบ
     

[สมศักดิ์ เครือสนิท]

       :GreenScarf (2):เมื่อวันเสาร์...ได้ดูฟุตบอลไทยคงมีความสุขกันทั่วหน้า  ผมคนหนึ่งละที่ชอบดูเมื่อทีมชาติไทยเราลงแข่ง  ผมว่านัดนี้มันสนุกเร้าใจดีจริงๆ  (สมแล้วที่ได้คิดใหม่  ทำใหม่)

  ผู้คนเริ่มหาที่ของตัวเอง  ไฟเริ่มดับทีละดวง  หัวม้วนที่  2 มาแล้วครับ ทุกคนเริ่มมีอารมณ์ร่วมกับเนื้อหาของหนัง  ทุกสายตาจ้องมองไปที่จอ  บางคนก็แอบชำเรืองดูนักพากย์  ทุกครั้งที่เนื้อหาหนังเริ่มแสดงอารมณ์  หัวเราะ  ร้องไห้  โมโหพูดเสียงดัง  เสียงควบม้า  เสียงยิงปืน เสียงเหล่านี้มันเป็นความสามารถเฉพาะตัวของนักพากย์ด้วยนะ  จนจบม้วนที่ 2..

    :yoyocici100:เปิดไฟสว่างอีกครั้ง  โฆษกเริ่มพูดถึงปัญหาต่างของสุขภาพต่ออีกครั้ง  คราวนี้เริ่มลงรายละเอียดเยอะขี้น  จนเริ่มเข้าถึงวิธีแก้และรักษาด้วยตัวยาของบริษัท  จะพูดถึงสรรพคุณของตัวยา ว่าดีอย่างโน้นดีอย่างนี้  ฟังสรรพคุณแล้วเหมือนจะรักษาได้ครอบจักรวาณเลยทีเดียว  หลังจากนั้นก็จะเริ่มขายยา  1 ขวด 30 บาท  ผู้ชมก็เริ่มทะยอยซื้อกัน  คนละขวดสองขวด  จนยาที่วางอยู่บนโต๊ะเหลืออยู่  5ขวด  ก็จะพูดซํ้าๆถึงสรรพคุณไปเรื่อยๆ  แล้วก็จะยํ้าว่าเหลือ  5ขวด หมด  5 ขวดนี้แล้วเราจะฉายหนังต่อทันที  แป๊บเดียวก็หมดจริงๆ.....โฆษกชื่นใจ (ใช้เวลาไปประมาณ  30 นาที)  ปิดไฟให้ผู้ชมจับจองหาที่นั่ง  เพื่อชมหนังม้วนที่  3 ต่อ......

[ป๊อปอาย ไทยซีเน]

 เห็นภาพเลยครับ  เคยสัมผัสเหมือนกัน ผมมาทันยุคฟิล์ม 35 มม. เสียงในฟิล์มแล้ว    ยุค 16 มม. ไม่ทันครับ..

[ฉัตรชัยฟิล์มshop]

รอครับ วาดรูปเสร็จยังครับ 

[สมศักดิ์ เครือสนิท]

รอครับ วาดรูปเสร็จยังครับ 

    รูปยังไม่ได้วาดเลยครับท่าน...เมื่อวานไปเจอรถแลนด์คันหนึ่ง  หน้าตาเหมือนกับรถหนังขายยาสมัยก่อน เพียงแต่สีรถไม่เหมือนกัน และยังไม่มียางอะไหล่อยู่บนฝากระโปรงด้วย  แม !ถ้าได้มาทำรถหนังขายยา ทำสีใหม่  เขียนรูปสินค้าข้างรถ กั้นคอกติดลำโพงฮอร์นบนหลังคา พร้อมชุดโครงจอ...คงแจ๋วเลย

[สมศักดิ์ เครือสนิท]

    วันนี้...ขอเล่าเรื่องหนังขายยาต่อนะครับ  ฟังกันแบบสบายๆนะครับ

    ทุกคนจับจองที่นั่งกันเสร็จเรียบร้อยแล้ว   หนังม้วนที่  3 ก็มาทันที  ผมชอบบรรยากาศเสียงหัวเราะมากเลยในระหว่างที่ดูหนังกัน  คิดดูซิ  ที่โล่งกว้างสามารถรวบรวมเสียงหัวเราะของผู้ดูได้  ผมว่ามันช่างวิเศษจริงๆสำหรับบรรยากาศของคนชนบท  ที่สามารถมารวมกลุ่มหัวเราะกันได้  มันไม่มีให้ดูกันบ่อยนักความทรงจำดีๆอย่างนี้ ผมจำได้เสมอ ของสังคมในยุคนั้น.....ทุกคนจะใกล้จะไกลแค่ไหนเราก็เพื่อนบ้านกัน  พูดแล้วชวนให้หวนคิดถึงอดีตกันนะ...พวกเรา 

   จบม้วนที่  3 (ใช้เวลาไปประมาณ  30 นาที)  ท่านโฆษกเสียงหล่อก็เริ่มออกมาอ้อนต่อ.....เริ่มโฆษณาสินค้าตัวใหม่ชี้แจงสรรพคุณไปเรื่อยๆ แต่คราวนี้เป็นชนิดผงบรรจุอยู่ในซอง  ขายซองละ  10  บาท  พ่อแม่พี่น้องก็เริ่มอุดหนุนกันต่อ  เพราะราคาไม่แพง แล้วก็วกกลับมาที่สินค้าตัวแรก  ขวดละ  30 บาท ซึ่งหมดไปแล้วแต่กลับบอกว่า  บางคนมาถามถ้ามีเงินไม่พอจะทำอย่างไร  พ่อแม่ที่ต้องการทางเรามีชนิดขวดเล็ก ราคา  15  บาท  ขายครับ ซึ่งตัวยาและสรรพคุณเหมือนกันทุกอย่าง  คนที่มีเงินน้อยก็มีโอกาสได้ซื้อเช่นกัน  หลังจากนั้นก็โฆษณาสินค้าทั้งหมดไปเรื่อยๆ  ช่วงนี้จะใช้เวลาเยอะหน่อยเพราะเป็นช่วงสุดท้ายของการขายสินคัา  ผ่านไปสักครึ่งชั่วโมง.......

     เวลานาทีทองก็มาถึงครับ  ถ้าซื้อขวดเล็กตอนนี้  3  ขวดเราจะแถมยาชนิดซอง ให้  2 ซองครับ  มีจำนวนจำกัดหมดแล้วหมดเลยครับ  คราวนี้พ่อแม่พี่น้องเลยแย่งกันซื้อเลยครับ  คนที่ซื้อแล้วก็ซื้ออีกครับเพราะชอบตรงของแถมนี่แหละ  เหลือไม่กี่ชุดแล้านะครับ.......หมดแล้วเราก็จะฉายหนังต่อรวดเดียวจนจบ....เลยครับ  (เพราะหนังไทยสมัยนั้นเรื่องหนึ่งก็ประมาณ 4 - 5 ม้วนครับ)  ผมหันไปดูบนโต๊ะก็เหลืออยู่  4 -5 ชุดเท่านั้นเอง  แต่สังเกตุดูโฆษกก็ไม่ค่อยจะกระตุ้นอะไรมากนัก   จนโฆษกพูดว่า" เราขอขอบคุณพ่อแม่พี่น้อง  ปู่ย่าตายาย  และผู้มีอุปการะคุณทุกๆคนที่ให้การอุดหนุน  ขอเชิญจับจองหาที่นั่งได้แล้ว จะได้ชมหนังจนจบเรื่องเลยครับ...ขอบคุณครับ"  ผมว่ามันเป็นวัฒนธรรมที่ดีนะครับ สำหรับทั้งผู้ให้และผู้รับ  (นํ้าผึ่งเรือเสือผึ่งป่า...  รึเปล่าฮิฮิ)
   ปิดไฟทั้งหมด  มาแล้วครับม้วนที่  4 และ 5  โดยเฉพาะม้วนที่  5 นี้ถือว่าเป็นจุดเด่นของหนังไทยในยุคนั้นเลยครับ  จะมัน  สนุก  ตื่นเต้นเร้าใจ  โศกเศร้าเคล้านํัาตา  พบรักสมหว้งมีครบครับ  แต่ฉากที่ผมประทับใจคือฉากที่พระเอก  นางเอก กำลังจะเพลี่ยงพลํ้าต่อผู้ร้าย  ก็จะมีรถตำรวจเข้ามาในเหตุการณ์  ผู้ชมจะเฮกันลั่นพร้อมทั้งปรบมือ  มันเกิดขึ้นอย่างนั้นจริงๆโดยมิได้นัดหมาย  เหมือนมันสื่ออะไรเราเห็นได้นะ  ทุกคนมีอารมณ์ร่วมในการดูหนัง  ว่าธรรมย่อมชนะอธรรม...ใช่หรือเปล่าไม่รู้..ฮิฮิ  จนหนังจบม้วนสุดท้าย  ตามด้วยหนังสรรเสริญ  ทุกคนลุกขึ้นยืนตรงทำความเคารพ....จนกระทั่งหนังสรรเริญจบ  ทุคคนก้มลงคำนับ...ดูแล้วบรรยากาศ  ธรรมเนียม  วัฒนธรรมการดูหนังกลางแปลง ของคนไทยในชนบทยุคนั้นมันช่างดูยิ่งใหญ่มาก...และมันยังอยู่ในใจผมเสมอ ทุกคนก้มลงเก็บเสื่อ  กระดาษอุปกรณ์การชมต่างๆและแม่ค้าก็เริ่มเก็บเช่นกัน  ทุกคนจะมีการพูดคุยกัน  จับกลุ่มเพื่อจะกลับไปพร้อมกันหรือทางเดียวกัน  จะใช้วิธีเดินเป็นส่วนใหญ่ ในระหว่างที่ทุกคนกำลังเตรียมเดินทางกลับ ทางรถหนังจะต้องเปิดเพลง  ลาก่อนสำหรับวันนี้  เสมอในระหว่างที่กำลังเก็บจอและอุปกรณ์ต่างๆ.... ท่านอื่นๆเป็นอย่างนี้บ้างไหมครับบบบบ.....เล่าสู่กันฟัง

[สมศักดิ์ เครือสนิท]

          รถหนังขายยาในยุคแรกๆ  ก็คงประมาณนี้  ได้รูปมาจาก www.peoplecine.com

          บรรยากาศการชม หนังขายยา หาภาพยาก แต่ก็คงจะคล้ายกับหนังกลางแปรง  ไดัรูปมาจาก  www.thaicine.com

[สมศักดิ์ เครือสนิท]

            :yoyocici07:บรรยากาศ งานวัดด้วย  ภาพสวยงามครับศิลปินเขาสื่อได้ดีมากๆ...( น่าจะเป็นภาพสีนํ้า)

[สมศักดิ์ เครือสนิท]

    เนื้อเพลง ลาก่อนสำหรับวันนี้
ลา ก่อน สำหรับวันนี้
ขอลาที ทั้งที่อาลัย
จน กว่า จะพบกันใหม่
ถึงจากไป ฝากใจมา
ลา ก่อน แล้วอย่าโศกศัลย์
คิดถึงกัน ทุกวันดีกว่า
จำ จาก ไปเพราะเวลา
หวังว่าคุณคงเห็นใจ
ให้อายุยืน หมื่นปี ให้ราศรี งาม แจ่มใส
ให้คนรัก ทั่วทั่วไป
ให้โพยภัย พินาศพลัน
ลา ก่อน สำหรับวันนี้
ขอลาที ทั้งที่ตื้นตัน
จน กว่า จะถึงวันนั้น
หวังเจอะกัน วันนั้นเอย
ให้อายุยืน หมื่นปี ให้ราศรี งาม แจ่มใส
ให้คนรัก ทั่วทั่วไป
ให้โพยภัย พินาศพลัน
ลา ก่อน สำหรับวันนี้
ขอลาที ทั้งที่ตื้นตัน
จน กว่า จะถึงวันนั้น
หวังเจอะกัน วันนั้นเอย

[สมศักดิ์ เครือสนิท]

[สมศักดิ์ เครือสนิท]

  :yoyocici57:ฟังผมเล่า....มาก็หลายวัน  ตอนนั้นผมยังไม่มีเงินเลยครับที่จะซื้อเครื่อง  ที่ผมเล่าให้ฟังนั้นผมจะพูดถึงว่าผมเริ่มชอบการฉายหนังด้วยระบบฟิล์มมาอย่างไรครับ...ตอนนี้ขอพักก่อนนะครับบบบ.

[ฉัตรชัยฟิล์มshop]

ชอบฟิล์มเหมือนกัน เราเป็นทาสรักของฟิล์มแล้วหรือนั้น แต่ฉันขาดฟิล์มไม่ได้...

[สมศักดิ์ เครือสนิท]

ชอบฟิล์มเหมือนกัน เราเป็นทาสรักของฟิล์มแล้วหรือนั้น แต่ฉันขาดฟิล์มไม่ได้...

   ท่านฉัตรชัย.....อย่างอื่นขาดได้แต่ฟิล์มนั้นขาดไม่ได้จริงๆของท่าน 55555

[สมศักดิ์ เครือสนิท]

 ผมจะเล่าต่อนะครับ  อย่าเพิ่งเบื่อนะ
            ต่อมาอีกไม่นานหลังจากเรียนจบป.4 เกณฑ์บังคับในยุคนั้นก็ต้องออกจากโรงเรียนย้ายครอบครัวออกไปอยู่นอกเมืองห่างไกลจากความเจริญ  คือไปทำงามเหมืองแร่กับพ่อ  พ่อผมมีหน้าที่  ผู้จัดการเหมืองแร่ดีบุก คอยควบคุมดูแลทั้งหมดของกระบวนการผลิตแร่  ผมก็เป็นคนหนึ่งที่อยู่ในกระบวนการ  ได้รับค่าแรง  วันละ 8 บาท ทำงานวันละ 8 ชม. ( ฮือ ฮือ ๆๆ  น่าสงสาร)  ผมก็เลยต้องห่างไกลจากเรื่องที่เกี่ยวกับหนัง  บรรยากาศหนังกลางแปรงไม่ได้เคยเจอะเจอเลย  สังคมในวัยเด็กของผมเริ่มเปลี่ยนไป  ผมต้องไปทำงานร่วมกับผู้คนที่เป็นผู้ใหญ่  ที่เป็น น้าๆ  ลุงๆ ที่เป็นจับกังด้วยกัน  ซึ่งพวกเขาต้องเดินทางมาจากที่ต่างๆซึ่งห่างไกลจากถิ่นฐานบ้านเกิด  ไกลกว่าผมอีก เช่นบางคนมาจาก จังหวัดอุบลราชธานี  หนองคาย  ชัยภูมิ  ขอนแก่น  สุรินทร์.....หลายๆจังหวัดส่วนมากมาจากภาคอิสาน  ผมเลยมีเพื่อนๆที่เป็นรุ่นใหญ่ทั้งนั้น  ทุกๆคนเขารักผมนะ อาจจะเป็นเพราะผมอายุรุ่นราวคราวเดียวกับลูกๆของเขาก็ได้นะ  สิ่งที่ผมได้เรียนรู้จากเพื่อนๆ  เชื่อไหมครับ  ผมสานแหเป็น  ทอดแห ดักปลา ทำแล้วดักนก  กินลาบกินก้อย ไข่มดแดง หลายๆอย่างที่คนอิสานเขาดำเนินชิวิตกัน  ภาษาอิสานฟังออกพูดได้บ้างสื่อกันรู้เรื่อง  แม้กระทั้งทำปืนเถื่อน  ทำดินประสิว (ขุดหลุมเผาถ่าน  ตำดินประสิวใส่กำมะถัน ทดสอบ) มันสนุกจริงๆ  วันเวลามันผ่านไปอย่างรวดเร็ว จากเพื่อนๆในวัยเดียวกันมา  ต้องมาอยู่ท่ามกลางหุบเขา  สายนํ้า ป่าไม้  เมฆหมอก  และเพื่อนใหม่ๆที่ต่างวัย  ทำให้ผมลืมเรื่องสิ่งบันเทิงต่างๆที่เคยสัมผัสมา......ต่อ