(https://scontent-sin1-1.xx.fbcdn.net/hphotos-xap1/v/t1.0-9/11539589_655040104640630_4594181537966353361_n.jpg?oh=8565bbf3901b6e3d25b53f746907871b&oe=561450D2)
บทที่ 686
ชุมทางหนังไทยในอดีต เสนอ
โรงหนังกวงเฮง โรงหนังชุมพลภาพยนตร์ ศรีสะเกษ ของ นายชื่น เกษชุมพล
โดย มนัส กิ่งจันทร์
(facebook 1 กรกฎาคม 2558)
(https://scontent-sin1-1.xx.fbcdn.net/hphotos-xta1/v/t1.0-9/11692692_912562855474158_8093277317349221190_n.jpg?oh=ce95baafa62f2221a2c8933d9bbda339&oe=56215385)
โรงหนังกวงเฮง โรงหนังชุมพลภาพยนตร์ ศรีสะเกษ ของ นายชื่น เกษชุมพล
สวัสดีครับทุกท่าน.. เมื่อวันที่ 27-28 มิถุนายน 2558 ที่ผ่านมา.. ผมมีเหตุต้องเดินทางไปจังหวัดศรีสะเกษซึ่งอยู่ห่างจากจังหวัดสุรินทร์บ้านเกิดผมไปอีกประมาณ 100 กิโลเมตร.. ที่ศรีสะเกษนั้น พี่สาวกับพี่เขยผม เขาไปตั้งหลักปักฐานอยู่ตั้งแต่ปี พ.ศ.2517 แล้ว ผมก็เลยแวะเข้าไปหาพี่เขยผมด้วย นอกจากไปเยี่ยมแล้ว ก็ตั้งใจว่า จะเข้าไปเอารูปถ่ายขาวดำที่พี่เขยผมเคยถ่ายที่สุรินทร์ แล้วเผอิญแบ็กกราวน์จะติดภาพโรงหนังกรุงชัยรามาด้วย แต่ค้นหาเท่าไร ก็หารูปนี้ไม่พบ.. พี่เขยบอกว่า ได้แยกเก็บรูปถ่ายนี้ไว้ให้ผมตั้งนานแล้ว แต่วันนั้นกลับหาไปพบ..ระหว่างนั้นก็คุยกันเกี่ยวกับเรื่องโรงหนังเก่าๆ ในศรีสะเกษว่า มีชื่อโรงอะไรบ้าง.. ก็เผอิญเพื่อนของพี่เขยที่ชื่อ พี่ละเอียด อินทา เขาเป็นคนศรีสะเกษ เขารู้จักพวกลูกๆ เจ้าของโรงหนังเก่าแก่ ก็เลยพาผมไปหา.. และต่อจากนี้ไปก็คือ เรื่องราวของโรงหนังที่เก่าที่สุดของจังหวัดศรีสะเกษที่ผมไปพบมาครับ..
นายตง เกษชุมพล เล่าให้ฟังว่า.. นายตง เป็นลูกชายคนที่ 8 ในจำนวน 13 คนของ นายชื่น เกษชุมพล กับ นางกมลทิพย์ เกษชุมพล.. โดยนายชื่นกับนางกลมทิพย์ พ่อแม่นั้นเป็นคนโคราช ได้อพยพย้ายถิ่นฐานจากเมืองโคราชโดยทางเกวียนมายังเมืองขุขันธ์ (หรือศรีสะเกษในเวลานี้) ตั้งแต่ยังไม่มีเส้นทางรถไฟ การเดินทางมาใช้เวลาเป็นอาทิตย์กว่าจะถึง แล้วก็มาตั้งบ้านเรือนทำการค้าขาย (หน้าสถานีรถไฟศรีสะเกษในปัจจุบัน) ตั้งชื่อร้านค้าว่า ร้านกวงเฮง มีการสร้างทาง สร้างถนน ตั้งชื่อถนนว่า ถนนกวงเฮง.. ละแวกนั้นจะเป็นบ้านไม้ห้องแถว มีการค้าขายโชห่วยหลายอย่าง นับเป็นย่านการค้าที่เจริญแห่งแรกๆ ของศรีสะเกษ
(https://scontent-sin1-1.xx.fbcdn.net/hphotos-xta1/v/t1.0-9/11267106_655040384640602_3969125373356847370_n.jpg?oh=f450f9639499439d7a5be4da2b09cd3c&oe=5611DF98)
ภาพนี้คือ นายสมพงษ์ เกษชุมพล ผู้จัดการโรงหนังฯ
ต่อมา นายชื่น เกษชุมพล ผู้เป็นพ่อก็สร้างโรงหนังขึ้นมาตั้งชื่อว่า โรงหนังกวงเฮง เป็นโรงแรกของศรีสะเกษ สมัยนั้นยังสร้างด้วยไม้ เก้าอี้ก็เป็นม้านั่งยาว มีผนักพิงหลัง หนังจะฉายแต่รอบกลางคืน.. นายตงก็ไม่ทราบว่า โรงหนังกวงเฮงนี้สร้างขึ้นมาเมื่อใดเพราะตั้งแต่นายตงเกิดมานั้น (พ.ศ.2480) ก็เห็นว่า พ่อมีโรงหนังกวงเฮงอยู่แล้ว ต่อมาราวๆ ปี พ.ศ.2500 พ่อกับพี่ชายคือ นายสมพงษ์ เกษชุมพล ผู้จัดการโรงหนัง (ลูกคนที่ 6) ก็พัฒนาโรงหนังกวงเฮงให้ดีขึ้น มีการเปลี่ยนเก้าอี้เป็นไม้แบบลุกขึ้น แล้วไม้กระดกได้..มีการกรุผนังโรงหนังให้ทึบแสงเพื่อฉายหนังในตอนกลางวันและก็มีการเปลี่ยนชื่อโรงหนังจาก กวงเฮง มาเป็น โรงหนังชุมพลภาพยนตร์ โดยนำส่วนหนึ่งของนามสกุลคือ ชุมพล (ซึ่งหมายถึง ประตูชุมพลที่โคราช) มาตั้งเป็นชื่อโรงหนัง..
(https://scontent-sin1-1.xx.fbcdn.net/hphotos-xfa1/v/t1.0-9/10501774_655040531307254_7005407087994064868_n.jpg?oh=1231b5fa8397dd313a53384977e44740&oe=56170325)
แรกๆ โรงหนังชุมพลภาพยนตร์ ก็จะฉายแต่หนัง 16 มม. ต่อมาก็เปลี่ยนไปฉายหนัง 35 มม. ซึ่งช่วงนี้เอง นายตงก็จะช่วยงานเป็นคนฉายหนัง ส่วนภริยาคือ นางเจียมจิตร เกษชุมพล จะเป็นคนเก็บตั๋วหนัง.. กิจการก็เจริญก้าวหน้าดีมีการรับหนังจากสายอีสานภาพยนตร์ กรุงเทพฯ เข้ามาฉาย บางครั้งก็มีดนตรีมาแสดงด้วย..
ต่อมาปี พ.ศ.2509 นายชื่น เกษชุมพล ผู้เป็นพ่อก็เสียชีวิต ลูกๆ ก็ยังคงทำกิจการโรงหนังชุมพลภาพยนตร์และพัฒนาโรงหนังเรื่อยมา.. ถึงตอนนี้ พอถามถึงว่า พอจะมีภาพถ่ายอะไรเกี่ยวกับโรงหนังหรือไม่.. นายตงก็บอกว่า ไม่มีแล้วเพราะโรงหนังถูกไฟไหม้หมดและย่านการค้าของพ่อที่เคยสร้างไว้แถวถนนกวงเฮงก็ถูกไฟไหม้เช่นกัน เป็นไฟไหม้ใหญ่ที่สุดของศรีสะเกษในเวลานั้น
(https://scontent-sin1-1.xx.fbcdn.net/hphotos-xtp1/v/t1.0-9/11143618_655040567973917_2171675467502416156_n.jpg?oh=4bf287cd2007b3e62b4ea2ba85a1b9f8&oe=5624D146)
เคยเป็นสถานที่ตั้งโรงหนังกวงเฮง-โรงหนังชุมพลภาพยนตร์ ศรีสะเกษ
นายตงเล่าให้ฟังต่ออีกว่า พอคืนวันที่ 19 สิงหาคม 2520 หลังจากที่โรงหนังชุมพลภาพยนตร์ ฉายหนังฝรั่งเรื่อง เต่าเหาะ จบแล้ว.. ก็แยกย้ายกันเข้านอนตามปกติ ราวๆ ตีสองก็ได้ยินเสียงตะโกนว่า ไฟไหม้ ๆ ก็ลุกขึ้นมาดู พบว่ามีไฟไหม้จากย่านการค้าที่อยู่ฝั่งตรงข้ามโรงหนัง แล้วก็ลุกลามมายังโรงหนัง.. ตอนนั้นเรียกว่า สิ้นเนื้อประดาตัว ญาติๆ ก็แยกย้ายกันไปสร้างอาชีพใหม่ๆ.. พอถามว่า ทำไม ไม่คิดจะมาทำโรงหนังอีก.. ก็ได้ความว่า เคยคิดจะกลับมาทำโรงหนังอีก แต่ตอนนั้นก็เริ่มเห็นแล้วว่า โทรทัศน์กำลังเข้ามาตีตลาด คนจะดูหนังน้อยลง โรงหนังที่มีอยู่ตอนนั้นก็ชักจะลุ่มๆ ดอนๆ กันแล้ว ก็เลยตัดใจไม่สร้างโรงหนังอีก..
(https://scontent-sin1-1.xx.fbcdn.net/hphotos-xpt1/v/t1.0-9/11665402_655040841307223_4995791771189484940_n.jpg?oh=bcb4b9e0038cbd69693cc25883ae9953&oe=5611C35E)
(ภาพนี้คือ โรงหนังเฉลิมเกษ)
ส่วนโรงหนังอื่นๆ ของศรีสะเกษนั้น นายตงเล่าให้ฟังว่า พอมีโรงหนังชุมพลภาพยนตร์แล้ว ก็มีคนอื่นๆ สร้างโรงหนังตามมาอีก 3 โรงคือ โรงหนังเฉลิมเกษ ของเจ๊เซี้ยม ตั้งอยู่แถววัดพระโต รับหนังจากสายเฉลิมวัฒนามาฉาย... โรงหนังศรีเกษม ของเฮียหมง ตั้งอยู่ถนนซุ่นเฮง.. และโรงสุดท้ายก็คือ ศรีสะเกษรามา.. ซึ่งขณะนี้ก็มีเพียงโรงศรีสะเกษรามาเท่านั้นที่ยังคงมีซากโรงหนังคงเดิมให้เห็น.. เอาล่ะครับ ตอนนี้ ก็คลิกดูเทปสัมภาษณ์ได้แล้วครับ..
(https://scontent-sin1-1.xx.fbcdn.net/hphotos-xtp1/v/t1.0-9/11143482_655041144640526_2383508709174853243_n.jpg?oh=c2b902c437237cd1fd96611edb2f2f45&oe=562B98FC)
(https://scontent-sin1-1.xx.fbcdn.net/hphotos-xaf1/v/t1.0-9/11403308_655041207973853_8174400745139482238_n.jpg?oh=7996481fe0e1c66dab4cbf62b09e1f72&oe=561C182E)
โรงหนังศรีสะเกษรามา ณ วันนี้
(https://scontent-sin1-1.xx.fbcdn.net/hphotos-xft1/v/t1.0-9/11249098_655041274640513_1575444046019347795_n.jpg?oh=2ccd43e388418948c03faa2805974ced&oe=562F77B2)
(https://scontent-sin1-1.xx.fbcdn.net/hphotos-xfp1/v/t1.0-9/10407969_655041314640509_7228744043955492308_n.jpg?oh=d04d0a1435db15552c0a617a32493960&oe=561B278C)
(https://fbcdn-sphotos-c-a.akamaihd.net/hphotos-ak-xfp1/v/t1.0-9/11014886_655041364640504_5403890709771234409_n.jpg?oh=a82b74fb73239a33ef14e06a1761ad66&oe=562F208B&__gda__=1446075906_c736cb441fdf67a66bc03093d51c92de)
(https://scontent-sin1-1.xx.fbcdn.net/hphotos-xpa1/v/t1.0-9/11209367_655041421307165_5527390653264055766_n.jpg?oh=a21f9f65c1d25ec211581fe651d36441&oe=5610FAC5)
ด้านข้างโรงหนังศรีสะเกษรามา
(https://fbcdn-sphotos-f-a.akamaihd.net/hphotos-ak-xfp1/v/t1.0-9/11659373_655041467973827_4639003718194718606_n.jpg?oh=0a08840b056ba7b92f57710d71074912&oe=562830B7&__gda__=1444673854_578d5cd6a63c14a401817261428df2ac)
(https://scontent-sin1-1.xx.fbcdn.net/hphotos-xtp1/v/t1.0-9/11214367_655041494640491_4764369340948282209_n.jpg?oh=adfea69467e637dfc6667d5c71c2bd82&oe=562B0457)
โรงหนังศรีสะเกษรามา..
คลิกดูเทปสัมภาษณ์ โรงหนังกวงเฮง โรงหนังชุมพลภาพยนตร์ ศรีสะเกษ ของ นายชื่น เกษชุมพล
https://www.youtube.com/watch?v=8CExI8GMwrQ&hd=1 (https://www.youtube.com/watch?v=8CExI8GMwrQ&hd=1)
--------------------------------
Maxkie Mitt ขอบคุณครับพี่มนัส..หลักฐานต่างๆสิ้นสลายไปหมดเพราะถูกไฟไหม้..แต่ก็ยังดีที่เป็นป้ายชือโรงหนัง...ศรีสะเกษรามา..ยังเหลืออยู่ประกอบกับคำบอกเล่าจากทายาทเจ้าของโรงหนัง....เลยทำให้เราได้ทราบประวัติของโรงหนังโรงนี้ครับ
โรงหนังกวงเฮง โรงหนังชุมพลภาพยนตร์ นั้น ไม่เหลือภาพอะไรไว้เป็นหลักฐานเลยเพราะไฟไหม้หมดเมื่อ 20 สิงหาคม 2520..ครับ ส่วนโรงหนังศรีสะเกษรามา ยังมีสภาพอยู่ตามภาพที่เห็นๆ นี้ แต่วันนั้น ผมมีเวลาน้อยก็เลยถ่ายรูปมาให้ดูไว้ก่อน เผื่อว่า อาจจะมีคนอื่นๆ ไปตามสัมภาษณ์ในภายหลัง.. กวงเฮง เป็นโรงหนังโรงแรกของศรีสะเกษ.. แต่ ศรีสะเกษรามา เป็นโรงหนังโรงสุดท้ายของศรีสะเกษ ครับ..
มีบางท่านสงสัยว่า ทำไมช่วงไตเติ้ลของเทปนี้จึงสั้นกว่าปกติ.. คำตอบก็คือ ผมกับพี่เขยและเพื่อนพี่เขยก็ไม่แน่ใจว่า เขาจะยอมให้สัมภาษณ์หรือไม่เพราะก่อนไปนั้น เรารู้แล้วโรงหนังเขาถูกไฟไหม้หมดตั้งนานแล้ว ญาติๆ ก็แยกย้ายกันไปทำอาชีพอื่นๆ กันหมด เจ้าของโรงหนังซึ่งเป็นพ่อกับแม่ก็เสียชีวิตแล้ว..พี่ชายที่เป็นผู้จัดการโรงหนังก็เสียชีวิตแล้ว คงเหลือแต่นายตงซึ่งตอนนั้นพวกเราไม่ทราบว่า เขาเกี่ยวข้องอะไรกับโรงหนังบ้าง ก็เลยดุ่มๆ ไปหาโดยไม่คิดว่า จะได้สัมภาษณ์อะไร ก็เลยไม่ได้เตรียมการถ่ายทำเส้นทางเข้าบ้านไว้..
ขนาดไปถึงบ้านเขา ผมก็ยังไม่กล้าหยิบกล้องขึ้นมาถ่ายบริเวณบ้าน ต้องให้เพื่อนพี่เขยเขาไปทักทาย ไปแนะนำตัวจนจำกันได้เพราะลูกสาวของพี่เขยเป็นอาจารย์สอนอยู่ที่ศรีสะเกษด้วย เมื่อลำดับความสัมพันธ์กันได้แล้ว ก็เลยแจ้งความประสงค์จะขอสัมภาษณ์ถึงเรื่องโรงหนัง..โชคดีที่นายตงคนนี้เคยเป็นคนฉายหนังของโรงหนังด้วย ก็เลยได้ข้อมูลค่อนข้างดีและยังได้ถามถึงโรงหนังข้างเคียงยุคเดียวกันด้วย.ผมมีเวลาอยู่ที่ศรีสะเกษเพียงชั่วโมงเดียว จะต้องรีบกลับ ทุกอย่างก็ดูเร่งรีบ ภาพที่เห็นนี้ถ่ายตอนสัมภาษณ์เสร็จนะครับ..
อ้อ..เกือบลืมไป ผมไม่ลืมจะถามถึงเรื่อง มิตร ชัยบัญชา นะครับ.. อยากรู้ไหมว่า ตอนหนังเรื่อง อินทรีทอง มาฉายที่โรงหนังนี้ เขาเซ่นไหว้วิญญานมิตร ชัยบัญชา ด้วยอะไร.. ลองเปิดเทปสัมภาษณ์ดูนะครับ...
(https://scontent-sin1-1.xx.fbcdn.net/hphotos-xtf1/v/t1.0-9/11666056_655439681267339_925349657904386002_n.jpg?oh=6f3ca6dc57067d6cc79f4cd44f3586d4&oe=5615AF9D)
วันเวลาผ่านไปรวดเร็วจริงๆ ครับ.. ถ้าถึงวันที่ 5 กรกฎาคม 2558 นี้ คำว่า "ชุมทางหนังไทยในอดีต" ที่ผมใช้มาตั้งแต่เริ่มเขียนเล่าเรื่องราวในอินเตอร์เน็ตก็จะมีอายุครบ 10 ปีบริบูรณ์.. และก็จะเป็นการก้าวเข้าสู่ปีที่ 11 แล้วครับ..กำลังคิดๆ ว่า จะทำคลิปพิเศษอะไรมาฝากเพื่อนดีครับ..หรือว่าจะมีการนัดพบกันดีไหมครับ...
Regis Madec ขอบคุณครับคุณ มนัส กิ่งจันทร์ ชุมทางหนังไทยในอดีต ที่ได้เขียนประวัติศาสตร์ของ โรงหนังกวงเฮง โรงหนังชุมพลภาพยนตร์ ศรีสะเกษ ของ นายชื่น เกษชุมพลครับ. Video YouTube น่าสนใจครับ. เสียดายที่ไม่มีฟิล์มที่เหลือครับ. แต่โชคดีที่ตึกยังอยู่ครับ.
คุณ Regis Madec ครับ โรงหนังกวงเฮง หรือ โรงหนังชุมพลภาพยนตร์ นั้น ไม่มีอะไรเหลือแล้วครับเพราะถูกไฟไหม้ไปหมดเมื่อวันที่ 20 สิงหาคม 2520 และทายาทลูกหลานไม่คิดจะทำโรงหนังอีกต่อไปแล้วครับ.. ส่วนตัวตึกที่ยังอยู่นั้นเป็นการสร้างทับที่ที่ถูกไฟไหม้นะครับ ไม่ใช่อาคารเดิมครับ..