(http://image.ohozaa.com/i/ga6/me8SfI.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIJAEDJ9y79qOoN)
บทที่ 621
ชุมทางหนังไทยในอดีต เสนอ
หนังขายยาศรีอุดมโอสถ ทับคล้อ พิจิตร
โดย มนัส กิ่งจันทร์
(facebook 26 พฤศจิกายน 2557)
(http://image.ohozaa.com/i/ff5/kkEXSk.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIJC4ysi2HaidCF)
เปิดตำนานหนังขายยาศรีอุดมโอสถ ต.ท้ายทุ่ง อ.ทับคล้อ จ.พิจิตร
สวัสดีครับทุกท่าน..ก่อนหน้านี้ ผมเคยพาทุกท่านไปดูกรุฟิล์มของ หนังขายยาศรีอุดมโอสถ อ.ทับคล้อ จ.พิจิตร มาแล้ว.. วันนี้ (22 พฤศจิกายน 2557) ผมต้องกลับไปที่นั่นอีกครั้งหนึ่ง ถ้านับครั้ง ก็จะเป็นครั้งที่ 4 แล้วล่ะครับ.. เหตุที่ต้องกลับไปก็เพราะแรกๆ ที่เราตามหานั้น เราเน้นไปที่การตามหากากฟิล์มหนังไทยๆ เป็นหลัก.. แม้ระหว่างนั้นจะได้พูดคุยถึงประวัติความเป็นมาของหนังขายยาเจ้านี้บ้างแล้ว แต่ก็เป็นการเล่าสู่กันฟังเท่านั้น.. ยังมิได้มีการบันทึกไว้เป็นหลักฐานแต่อย่างไร.. ยิ่งมาระยะหลังๆ นี้ เวลาพวกเราไปหากากฟิล์มหนัง เรามักจะกลับบ้านมือเปล่า.. ไม่ได้อะไรมาเลย บางแห่งก็บอกว่า เรามาช้าเกินไปเป็นเวลาสิบๆ ปี ฟิล์มหนังก็เลยเสียหมด
(http://image.ohozaa.com/i/ga3/gkOtm2.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIMyZAmBChc5NXS)
พี่เพชร ไชยธงรัตน์ ลูกชายหนังขายยาศรีอุดมโอสถ
จุดนี้แหละครับ ที่ทำให้พวกเราคิดกันว่า ในเมื่อเรารู้ว่า ฟิล์มหนังเสียหายหมดแล้ว.. เราไปหาเขาถึงบ้าน เขาหรือลูกหลานก็ยังอยู่.. บางแห่งก็มีข้าวของเครื่องใช้ในการฉายหนังอยู่ ทำไมเราจึงไม่บันทึกเรื่องราวของเขาเหล่านั้นไว้บ้าง จะปล่อยให้สูญพันธุ์ไปเหมือนกับฟิล์มหนังอย่างนั้นหรือ.. เรื่องราวของเขาเหล่านั้นไม่ว่าจะเป็นคนฉายหนังกลางแปลง หนังขายยาหรือดารา นักแสดงต่างๆ ย่อมถือเป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์หนังไทยที่ควรถูกบันทึกไว้ ไม่ใช่หรือ..
(http://image.ohozaa.com/i/3d1/5JET05.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIN85tSGef4wYzE)
(http://image.ohozaa.com/i/f7d/yOPcOl.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIN9voBOHe5mnjr)
ภาพนี้เป็นบล็อกพิมพ์ซองยาหอมจอมประสาท..
(http://image.ohozaa.com/i/g22/ksgluj.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIMyhD02tiFlsCw)
รถหนังขายยาศรีอุดมโอสถ..
(http://image.ohozaa.com/i/7df/uQQamm.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZINazkEFc0oC7b7)
รถหนังขายยาศรีอุดมโอสถ..เห็นที่นั่งคนขับ..
ผมโทรติดต่อ พี่เพชร ไชยธงรัตน์ ผู้ที่เคยให้พวกเรายืมกากฟิล์มหนัง..บอกท่านว่า จะขอให้เล่าเรื่องราวหนังขายยาของพ่อให้ฟังหน่อย จะขอบันทึกเทปไว้ให้รุ่นลูกรุ่นหลานได้ดู ได้ฟังกัน.. ขอให้ท่านค้นเอกสารเก่าๆ ที่เกี่ยวข้องกับการฉายหนังขายยาไว้ด้วย จะขอถ่ายรูป.. ท่านก็ยินดี..
ปัจจุบัน พี่เพชร ไชยธงรัตน์ เป็น อบต.ท้ายทุ่ง อ.ทับคล้อ จ.พิจิตร พี่เพชรเป็นลูกชายของ หนังขายยาศรีอุดมโอสถ.. พี่เพชรเล่าให้ฟังว่า.. พ่อชื่อ นายศรี ไชยธงรัตน์ พื้นเพเป็นคนอำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด.. ติดตามหลวงปู่มาบวชอยู่ที่วัดแห่งหนึ่งในจังหวัดพิจิตร จากนั้นคุณพ่อก็ได้เป็นเจ้าอาวาสวัดวังกระชัง ทับคล้อ พิจิตร..
พ่อมีความสนใจทางด้านยาแผนโบราณมาตั้งแต่บวช เมื่อลาสิกขาบทออกมา จึงได้ปรุงยาแผนโบราณจำหน่าย.. ได้ทะเบียนตำรับยาครั้งแรกเมื่อปี 2507 ก็ใช้วิธีหาบเร่ขายไปก่อน ต่อมาปี 2509 จึงซื้อรถและเครื่องฉายหนัง 16 มม. มาเพื่อฉายหนังขายยา ตั้งชื่อว่า หนังขายยาศรีอุดมโอสถ.. เร่ฉายขายยาอยู่แถวๆ อำเภอทับคล้อ ตะพานหิน ชนแดน.. ช่วงแรกๆ จะจ้างโฆษกหรือนักพากย์ที่มีความชำนาญด้านการพูดคนหนึ่งมาช่วยขายยา.. กระทั่งลูกๆ คือ พี่อมรกับพี่เพชร เริ่มโตขึ้นจึงเร่ฉายหนังขายยากัน 3 คนพ่อลูก.. พี่เพชร ทำหน้าที่ฉายหนัง.. พี่อมรเป็นโฆษก..
(http://image.ohozaa.com/i/g8f/T2yzuz.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIQYFaRw98UlrK8)
(ทะเบียนตำรับยา ปี 2507)
(http://image.ohozaa.com/i/ed7/i5eviM.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIQU3rZPyNkqvBf)
ตำรับยาปี 2508
ยาแผนโบราณของห้างศรีอุดมโอสถที่ปรุงจำหน่าย เช่น ยาน้ำกิจอนุกูล ยาประสระจันทร์แดง ยาจันทลีลา ยาหอมจอมประสาท.. ส่วนหนังที่ฉายนั้นมาจากบริการพยงค์ภาพยนตร์ พิษณุโลก.. บริการราชาภาพยนตร์ นครสวรรค์.. แรกๆ ก็ใช้วิธีเช่ามาฉาย แต่ระยะหลังๆ ใช้วิธีซื้อฟิล์มมาเก็บไว้เลย เริ่มฉายหนังขายยาตั้งแต่ปี 2509 จนถึงปี 2525 จึงเลิกฉาย.. ซึ่งพี่เพชรให้รายละเอียดอีกมากครับ ผมเขียนย่อๆ แค่นี้
ท่านสามารถคลิกดูได้จากเทปสัมภาษณ์นะครับ..
เปิดตำนานหนังขายยาศรีอุดมโอสถ ต.ท้ายทุ่ง อ.ทับคล้อ จ.พิจิตร
https://www.youtube.com/watch?v=CBseT91xZzQ (https://www.youtube.com/watch?v=CBseT91xZzQ)
---------------------------------
(http://image.ohozaa.com/i/741/vnKKOk.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIOwWgY9sGddmnl)
(ภาพครอบครัว ไชยธงรัตน์ พี่เพชรยืนยิ้มอยู่ด้านซ้ายมือครับ)
(http://image.ohozaa.com/i/gf6/wH3mdo.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIOTCUCiQOTYQaL)
ภาพนี้รวมญาติในงานทอดกฐินช่วงปี 2507
(http://image.ohozaa.com/i/f02/w055RU.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIOUkRYROfxeKjJ)
ส่วนภาพนี้คือ นายอมร ไชยธงรัตน์ พี่ชายของพี่เพชร ซึ่งเป็นผู้ที่มีชื่อในการขอจดทะเบียนยาต่างๆ แทนพ่อ
(http://image.ohozaa.com/i/f57/blhGkG.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIRQTVcU2Zqz2G8)
(http://image.ohozaa.com/i/5f1/qYiXbT.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIRRBSztbTk3ko9)
ทะเบียนยา แม้จะขึ้นไว้นานแล้ว แต่ก็ต้องมีการต่ออายุ
พอผมบอกว่า จะขอสัมภาษณ์หนังขายยาของพ่อ.. พี่เพชรก็ไปรื้อหาเอกสารต่างๆ ที่เกี่ยวข้องมาให้ครับ..
(http://image.ohozaa.com/i/6f9/DWgqTM.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIScSBuugrnclhC)
บางชิ้นก็เกือบเสียหายแล้ว.. นี่คือใบขึ้นทะเบียนตำรับยา
(http://image.ohozaa.com/i/3a0/Inleu3.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZISYJJyLICHDDVB)
บางชิ้นก็เกือบเสียหายแล้ว..
(http://image.ohozaa.com/i/234/SShBWI.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIT2ZtKaonYaQyB)
ใบอนุญาตขายยาแผนโบราณ
(http://image.ohozaa.com/i/53e/BY7Udw.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIT57lPS5qg3QFf)
ใบประกอบโรคศิลป
(http://image.ohozaa.com/i/463/oaJXpn.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIT6bhSIEJReid0)
แพทย์ประจำตำบล..
(http://image.ohozaa.com/i/4fa/IfCeOB.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIVjJ2uK281a6J7)
ป้ายนี้ ก็ยังเก็บอยู่ครับ..
(http://image.ohozaa.com/i/6a0/qRFhwQ.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIVluVUabDbq5lQ)
ป้ายนี้ก็ยังอยู่ครับ.. พอเห็นปุ๊บ ก็ขอถ่ายรูปเลย ไม่ได้ปัดฝุ่นอะไร
(http://image.ohozaa.com/i/f30/97MPkQ.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIW841l0x4VOUl7)
บนรถหนังขายยา ก็ยังมีเครื่องฉายหนัง 16 มม.อยู่ครับ..
(http://image.ohozaa.com/i/e54/Z8yjZI.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIWaxS6ZNnoWX18)
มีเครื่องเล่นเทปรีล แผ่นเสียง อยู่ครับ เดี๋ยวคอยฟังรายละเอียดจากเทปสัมภาษณ์นะครับว่า แต่ละชิ้น เขาเอาไว้ทำอะไรบ้าง
(http://image.ohozaa.com/i/763/aR0awu.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIWbfPtz0dHDq1x)
ถุงนี้ เขาเอาไว้ใส่จอหนังครับ แต่พี่เพชรบอกว่า ปลวกกินผ้าไปเยอะแล้ว ก็เลยไม่ได้กางจอให้ดู
(http://image.ohozaa.com/i/69d/R85lLK.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIWG5YOeuEv3apE)
ส่วนนี้ก็เทปรีล เสียงพากย์หนังไทย 16 มม.เรื่อง มดตะนอย สมบัติ-เพชรา ที่ได้มาพร้อมกับฟิล์มหนังสมัยนั้น...
---------------
(http://image.ohozaa.com/i/38b/3Z8qqB.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIJlLx5fe3Brkdw)
(http://image.ohozaa.com/i/545/syxdjk.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIJEcqxZyeR3Y9k)
(http://image.ohozaa.com/i/1d5/HJQ4QT.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZIJmPt85VxxADiA)
(http://image.ohozaa.com/i/3a9/W68NSy.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZILtZBt12ewXPiE)
(http://image.ohozaa.com/i/225/aRGyvm.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZILv3xvRzGgo0ZS)
(http://image.ohozaa.com/i/272/5kANrg.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZILvLuSqZ8898XP)
(http://image.ohozaa.com/i/1be/NklmJW.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZILwPqVhzhe5HRn)
(http://image.ohozaa.com/i/f72/dedo5o.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZILxxohQSe2AxuD)
-------------------
วันนี้ คุยกับ คุณโต๊ะพันธมิตรเพื่อบอกให้ทราบว่า ตอนนี้ นอกจากเราจะตามหาฟิล์มหนังแล้ว เรายังจะมีการตามหาบริการหนังกลางแปลง หนังขายยา นักพากย์และดาราเก่าๆ เพื่อจะขอสัมภาษณ์เก็บข้อมูลต่างๆ ไว้ด้วย.. แล้วก็บอกว่า เพิ่งกลับไปสัมภาษณ์พี่เพชร หนังขายยาศรีอุดมโอสถด้วย คุณโต๊ะก็บอกว่า ดีแล้ว ทำไปเถอะ.. เป็นแนวคิดที่ดี.. แล้วคุณโต๊ะก็ถามว่า มีอะไรให้ช่วยหรือเปล่า ผมก็เลยบอกว่า อยากให้คุณโต๊ะช่วยนึกๆ ว่า ตอนที่ไปหาใบปิดหนังเก่าๆ นั้น เคยไปที่ไหนบ้าง เคยเห็นบริการหนังกลางแปลง หนังขายยา มีเบอร์โทรหรือเปล่า ผมจะได้ตามไปสัมภาษณ์.. วันเสาร์นี้คุณโต๊ะจะติดต่อและให้แผนที่ไปบริการหนังกลางแปลงเก่าแก่แห่งหนึ่งในกรุงเทพฯครับ..
วันนี้ เผอิญได้รู้จักผู้อาวุโสท่านหนึ่ง ชีวิตผ่านการทำงานมาหลายอย่าง ประสบการณ์เพียบ..และอย่างหนึ่งก็คือ เคยเป็นผู้จัดการคนแรกของโรงหนังแห่งหนึ่งย่านฝั่งธนบุรีและอีกหลายโรงในกรุงเทพฯ มีเรื่องเล่าเกี่ยวกับโรงหนังในกรุงเทพฯหลายแห่ง ผมกำลังติดต่อขอสัมภาษณ์อยู่ครับ...
บอกท่านไว้แล้วว่า จะขอสัมภาษณ์เกี่ยวกับโรงหนังตามรูปนี้ครับ ท่านยินดี ผมขอนัดท่านไว้วันอาทิตย์นี้ครับ แต่ยังไม่ได้นัดเวลา เข้าใจว่า ท่านจะอยู่แถวๆ ภาษีเจริญครับ..
(http://image.ohozaa.com/i/706/GTaCSy.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xZZyaQl3eQK9Sa08)
ส่วนอีกท่านหนึ่งเป็นเจ้าของกิจการหนังกลางแปลงเก่าแก่ในกรุงเทพฯ มีชื่อเสียงโด่งดังมากๆ เคยสร้างหนังออกฉายโรงใหญ่ด้วย ตอนเลิกกิจการ ก็ยังเก็บเครื่องฉายและฟิล์มหนังไว้บางส่วน แต่ยังไม่ให้ใคร ผมต้องการเพียงเข้าไปสัมภาษณ์เกี่ยวกับความเป็นมาของหนังกลางแปลงนะครับ...นัดท่านไว้อาทิตย์หน้า แต่ยังไม่กำหนดวันเวลาแน่นอนครับ...
ครับ..เรื่องราวและสิ่งที่เหลือจากการขายยาของหนังขายยาศรีอุดมโอสถถูกเก็บไว้เพื่อเป็นความทรงจำของคนในครอบครัวนี้มาช้านาน.. ทราบว่า ไม่ค่อยจะให้รู้ใครเห็นมาก่อนด้วย กระทั่งเมื่อปี 2546 ที่คุณโต๊ะพันธมิตรและผมเดินทางไปพบเข้า จึงได้มีโอกาสนำฟิล์มหนังที่เหลือๆ กลับมาเผยแพร่บ้างและเมื่อคบหากันเรื่อยๆ พอเราบอกว่า อยากให้มีการบันทึกประวัติศาสตร์ของหนังขายยาเจ้านี้ไว้ในโลกอินเตอร์เน็ต พี่เพชรจึงยอมเล่าเรื่องราวของหนังขายยาให้พวกเราฟังครับ แต่ว่าข้าวของเครื่องใช้ต่างๆ นั้น พี่เพชรยังเก็บไว้อยู่เพราะมันคือของของพ่อครับ..
ทศพร นานามั่นคง เทปเสียงภาคหนัง เปิดพร้อมหนัง หรือว่าบันทึกเสียงตอนพากย์ขณะฉายครับ. อยากฟัง
ครับ เป็นเทปเสียงพากย์หนังเรื่องครับ เขาใช้เปิดไปพร้อมๆ กับการฉายหนังเรื่องนั้นๆ ครับ.. แต่วิธีการทำเทปก็คือ อัดเสียงพากย์สดๆ ลงเทปไว้ครับ