บทที่ 621 ชุมทางหนังไทยในอดีต เสนอ หนังขายยาศรีอุดมโอสถ ทับคล้อ พิจิตร

[นายเค]

บทที่ 621
ชุมทางหนังไทยในอดีต เสนอ
หนังขายยาศรีอุดมโอสถ ทับคล้อ พิจิตร
โดย มนัส กิ่งจันทร์
(facebook 26 พฤศจิกายน 2557)

เปิดตำนานหนังขายยาศรีอุดมโอสถ ต.ท้ายทุ่ง อ.ทับคล้อ จ.พิจิตร

         สวัสดีครับทุกท่าน..ก่อนหน้านี้ ผมเคยพาทุกท่านไปดูกรุฟิล์มของ หนังขายยาศรีอุดมโอสถ อ.ทับคล้อ จ.พิจิตร มาแล้ว.. วันนี้ (22 พฤศจิกายน 2557) ผมต้องกลับไปที่นั่นอีกครั้งหนึ่ง ถ้านับครั้ง ก็จะเป็นครั้งที่ 4 แล้วล่ะครับ.. เหตุที่ต้องกลับไปก็เพราะแรกๆ ที่เราตามหานั้น เราเน้นไปที่การตามหากากฟิล์มหนังไทยๆ เป็นหลัก.. แม้ระหว่างนั้นจะได้พูดคุยถึงประวัติความเป็นมาของหนังขายยาเจ้านี้บ้างแล้ว แต่ก็เป็นการเล่าสู่กันฟังเท่านั้น.. ยังมิได้มีการบันทึกไว้เป็นหลักฐานแต่อย่างไร.. ยิ่งมาระยะหลังๆ นี้ เวลาพวกเราไปหากากฟิล์มหนัง เรามักจะกลับบ้านมือเปล่า.. ไม่ได้อะไรมาเลย บางแห่งก็บอกว่า เรามาช้าเกินไปเป็นเวลาสิบๆ ปี ฟิล์มหนังก็เลยเสียหมด

พี่เพชร ไชยธงรัตน์ ลูกชายหนังขายยาศรีอุดมโอสถ

         จุดนี้แหละครับ ที่ทำให้พวกเราคิดกันว่า ในเมื่อเรารู้ว่า ฟิล์มหนังเสียหายหมดแล้ว.. เราไปหาเขาถึงบ้าน เขาหรือลูกหลานก็ยังอยู่.. บางแห่งก็มีข้าวของเครื่องใช้ในการฉายหนังอยู่ ทำไมเราจึงไม่บันทึกเรื่องราวของเขาเหล่านั้นไว้บ้าง จะปล่อยให้สูญพันธุ์ไปเหมือนกับฟิล์มหนังอย่างนั้นหรือ.. เรื่องราวของเขาเหล่านั้นไม่ว่าจะเป็นคนฉายหนังกลางแปลง หนังขายยาหรือดารา นักแสดงต่างๆ ย่อมถือเป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์หนังไทยที่ควรถูกบันทึกไว้ ไม่ใช่หรือ..

ภาพนี้เป็นบล็อกพิมพ์ซองยาหอมจอมประสาท..


รถหนังขายยาศรีอุดมโอสถ..


รถหนังขายยาศรีอุดมโอสถ..เห็นที่นั่งคนขับ..

         ผมโทรติดต่อ พี่เพชร ไชยธงรัตน์ ผู้ที่เคยให้พวกเรายืมกากฟิล์มหนัง..บอกท่านว่า จะขอให้เล่าเรื่องราวหนังขายยาของพ่อให้ฟังหน่อย จะขอบันทึกเทปไว้ให้รุ่นลูกรุ่นหลานได้ดู ได้ฟังกัน.. ขอให้ท่านค้นเอกสารเก่าๆ ที่เกี่ยวข้องกับการฉายหนังขายยาไว้ด้วย จะขอถ่ายรูป.. ท่านก็ยินดี..

         ปัจจุบัน พี่เพชร ไชยธงรัตน์ เป็น อบต.ท้ายทุ่ง อ.ทับคล้อ จ.พิจิตร พี่เพชรเป็นลูกชายของ หนังขายยาศรีอุดมโอสถ.. พี่เพชรเล่าให้ฟังว่า..  พ่อชื่อ นายศรี ไชยธงรัตน์ พื้นเพเป็นคนอำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด.. ติดตามหลวงปู่มาบวชอยู่ที่วัดแห่งหนึ่งในจังหวัดพิจิตร จากนั้นคุณพ่อก็ได้เป็นเจ้าอาวาสวัดวังกระชัง ทับคล้อ พิจิตร..

         พ่อมีความสนใจทางด้านยาแผนโบราณมาตั้งแต่บวช เมื่อลาสิกขาบทออกมา จึงได้ปรุงยาแผนโบราณจำหน่าย.. ได้ทะเบียนตำรับยาครั้งแรกเมื่อปี 2507 ก็ใช้วิธีหาบเร่ขายไปก่อน ต่อมาปี 2509 จึงซื้อรถและเครื่องฉายหนัง 16 มม. มาเพื่อฉายหนังขายยา ตั้งชื่อว่า หนังขายยาศรีอุดมโอสถ.. เร่ฉายขายยาอยู่แถวๆ อำเภอทับคล้อ ตะพานหิน ชนแดน.. ช่วงแรกๆ จะจ้างโฆษกหรือนักพากย์ที่มีความชำนาญด้านการพูดคนหนึ่งมาช่วยขายยา.. กระทั่งลูกๆ คือ พี่อมรกับพี่เพชร เริ่มโตขึ้นจึงเร่ฉายหนังขายยากัน 3 คนพ่อลูก.. พี่เพชร ทำหน้าที่ฉายหนัง.. พี่อมรเป็นโฆษก..

(ทะเบียนตำรับยา ปี 2507)


ตำรับยาปี 2508

         ยาแผนโบราณของห้างศรีอุดมโอสถที่ปรุงจำหน่าย เช่น ยาน้ำกิจอนุกูล ยาประสระจันทร์แดง ยาจันทลีลา ยาหอมจอมประสาท..  ส่วนหนังที่ฉายนั้นมาจากบริการพยงค์ภาพยนตร์ พิษณุโลก.. บริการราชาภาพยนตร์ นครสวรรค์.. แรกๆ ก็ใช้วิธีเช่ามาฉาย แต่ระยะหลังๆ ใช้วิธีซื้อฟิล์มมาเก็บไว้เลย เริ่มฉายหนังขายยาตั้งแต่ปี 2509 จนถึงปี 2525 จึงเลิกฉาย..  ซึ่งพี่เพชรให้รายละเอียดอีกมากครับ ผมเขียนย่อๆ แค่นี้


ท่านสามารถคลิกดูได้จากเทปสัมภาษณ์นะครับ..
เปิดตำนานหนังขายยาศรีอุดมโอสถ ต.ท้ายทุ่ง อ.ทับคล้อ จ.พิจิตร



---------------------------------

(ภาพครอบครัว ไชยธงรัตน์ พี่เพชรยืนยิ้มอยู่ด้านซ้ายมือครับ)


ภาพนี้รวมญาติในงานทอดกฐินช่วงปี 2507


ส่วนภาพนี้คือ นายอมร ไชยธงรัตน์ พี่ชายของพี่เพชร ซึ่งเป็นผู้ที่มีชื่อในการขอจดทะเบียนยาต่างๆ แทนพ่อ



ทะเบียนยา แม้จะขึ้นไว้นานแล้ว แต่ก็ต้องมีการต่ออายุ

พอผมบอกว่า จะขอสัมภาษณ์หนังขายยาของพ่อ.. พี่เพชรก็ไปรื้อหาเอกสารต่างๆ ที่เกี่ยวข้องมาให้ครับ..


บางชิ้นก็เกือบเสียหายแล้ว.. นี่คือใบขึ้นทะเบียนตำรับยา


บางชิ้นก็เกือบเสียหายแล้ว..


ใบอนุญาตขายยาแผนโบราณ


ใบประกอบโรคศิลป


แพทย์ประจำตำบล..


ป้ายนี้ ก็ยังเก็บอยู่ครับ..


ป้ายนี้ก็ยังอยู่ครับ.. พอเห็นปุ๊บ ก็ขอถ่ายรูปเลย ไม่ได้ปัดฝุ่นอะไร


บนรถหนังขายยา ก็ยังมีเครื่องฉายหนัง 16 มม.อยู่ครับ..


มีเครื่องเล่นเทปรีล แผ่นเสียง อยู่ครับ เดี๋ยวคอยฟังรายละเอียดจากเทปสัมภาษณ์นะครับว่า แต่ละชิ้น เขาเอาไว้ทำอะไรบ้าง


ถุงนี้ เขาเอาไว้ใส่จอหนังครับ แต่พี่เพชรบอกว่า ปลวกกินผ้าไปเยอะแล้ว ก็เลยไม่ได้กางจอให้ดู


ส่วนนี้ก็เทปรีล เสียงพากย์หนังไทย 16 มม.เรื่อง มดตะนอย สมบัติ-เพชรา ที่ได้มาพร้อมกับฟิล์มหนังสมัยนั้น...

---------------

-------------------

          วันนี้ คุยกับ คุณโต๊ะพันธมิตรเพื่อบอกให้ทราบว่า ตอนนี้ นอกจากเราจะตามหาฟิล์มหนังแล้ว เรายังจะมีการตามหาบริการหนังกลางแปลง หนังขายยา นักพากย์และดาราเก่าๆ เพื่อจะขอสัมภาษณ์เก็บข้อมูลต่างๆ ไว้ด้วย.. แล้วก็บอกว่า เพิ่งกลับไปสัมภาษณ์พี่เพชร หนังขายยาศรีอุดมโอสถด้วย คุณโต๊ะก็บอกว่า ดีแล้ว ทำไปเถอะ.. เป็นแนวคิดที่ดี.. แล้วคุณโต๊ะก็ถามว่า มีอะไรให้ช่วยหรือเปล่า ผมก็เลยบอกว่า อยากให้คุณโต๊ะช่วยนึกๆ ว่า ตอนที่ไปหาใบปิดหนังเก่าๆ นั้น เคยไปที่ไหนบ้าง เคยเห็นบริการหนังกลางแปลง หนังขายยา มีเบอร์โทรหรือเปล่า ผมจะได้ตามไปสัมภาษณ์.. วันเสาร์นี้คุณโต๊ะจะติดต่อและให้แผนที่ไปบริการหนังกลางแปลงเก่าแก่แห่งหนึ่งในกรุงเทพฯครับ..

          วันนี้ เผอิญได้รู้จักผู้อาวุโสท่านหนึ่ง ชีวิตผ่านการทำงานมาหลายอย่าง ประสบการณ์เพียบ..และอย่างหนึ่งก็คือ เคยเป็นผู้จัดการคนแรกของโรงหนังแห่งหนึ่งย่านฝั่งธนบุรีและอีกหลายโรงในกรุงเทพฯ มีเรื่องเล่าเกี่ยวกับโรงหนังในกรุงเทพฯหลายแห่ง ผมกำลังติดต่อขอสัมภาษณ์อยู่ครับ...

          บอกท่านไว้แล้วว่า จะขอสัมภาษณ์เกี่ยวกับโรงหนังตามรูปนี้ครับ ท่านยินดี ผมขอนัดท่านไว้วันอาทิตย์นี้ครับ แต่ยังไม่ได้นัดเวลา เข้าใจว่า ท่านจะอยู่แถวๆ ภาษีเจริญครับ..

          ส่วนอีกท่านหนึ่งเป็นเจ้าของกิจการหนังกลางแปลงเก่าแก่ในกรุงเทพฯ มีชื่อเสียงโด่งดังมากๆ เคยสร้างหนังออกฉายโรงใหญ่ด้วย ตอนเลิกกิจการ ก็ยังเก็บเครื่องฉายและฟิล์มหนังไว้บางส่วน แต่ยังไม่ให้ใคร ผมต้องการเพียงเข้าไปสัมภาษณ์เกี่ยวกับความเป็นมาของหนังกลางแปลงนะครับ...นัดท่านไว้อาทิตย์หน้า แต่ยังไม่กำหนดวันเวลาแน่นอนครับ...

          ครับ..เรื่องราวและสิ่งที่เหลือจากการขายยาของหนังขายยาศรีอุดมโอสถถูกเก็บไว้เพื่อเป็นความทรงจำของคนในครอบครัวนี้มาช้านาน..  ทราบว่า ไม่ค่อยจะให้รู้ใครเห็นมาก่อนด้วย กระทั่งเมื่อปี 2546 ที่คุณโต๊ะพันธมิตรและผมเดินทางไปพบเข้า จึงได้มีโอกาสนำฟิล์มหนังที่เหลือๆ กลับมาเผยแพร่บ้างและเมื่อคบหากันเรื่อยๆ พอเราบอกว่า อยากให้มีการบันทึกประวัติศาสตร์ของหนังขายยาเจ้านี้ไว้ในโลกอินเตอร์เน็ต พี่เพชรจึงยอมเล่าเรื่องราวของหนังขายยาให้พวกเราฟังครับ แต่ว่าข้าวของเครื่องใช้ต่างๆ นั้น พี่เพชรยังเก็บไว้อยู่เพราะมันคือของของพ่อครับ..

ทศพร นานามั่นคง เทปเสียงภาคหนัง เปิดพร้อมหนัง หรือว่าบันทึกเสียงตอนพากย์ขณะฉายครับ. อยากฟัง

          ครับ เป็นเทปเสียงพากย์หนังเรื่องครับ เขาใช้เปิดไปพร้อมๆ กับการฉายหนังเรื่องนั้นๆ ครับ.. แต่วิธีการทำเทปก็คือ อัดเสียงพากย์สดๆ ลงเทปไว้ครับ